Post intensive care syndroom. Het coronavirus (met de officiële naam Covid-19) heeft de wereld in zijn greep. Duizenden mensen komen op de intensive care (IC) terecht. Een verblijf op de IC heeft grote gevolgen voor het lichaam en de geest. Als je wekenlang op de IC hebt gelegen, kun je niet zomaar je dagelijkse leven weer oppakken.
Wat is het Post Intensive Care Syndroom (PICS)?
De periode op de IC en het overleven van een levensbedreigende ziekte kan fysieke, psychische en mentale klachten opleveren. Vanaf 2012 staat dit bekend als het Post Intensive Care Syndroom (PICS).
Door de technologische ontwikkelingen in de gezondheidszorg kunnen we steeds meer levens redden. Er komt steeds meer aandacht voor de gevolgen van een verblijf op de IC. Want patiënten hebben na een IC-verblijf nog weken, maanden of zelfs jaren nodig om weer op hun oude niveau terug te komen. Als iemand wekenlang op de IC ligt, kan het herstel maanden duren. Iemand met corona ligt gemiddeld twee tot drie weken op de IC.
Wie krijgt PICS?⎟ PICS familie
Iedereen die op de IC heeft gelegen, kan last krijgen van PICS. Ongeveer een derde tot de helft van de mensen geeft na een IC-opname langdurige klachten aan op lichamelijk, psychisch of mentaal gebied. Ook de naaste familieleden van een patiënt die op de IC heeft gelegen kunnen soms psychische of mentale klachten hebben. Dit heet PICS-familie.
PICS heeft invloed op het leven van de patiënt en de naaste omgeving. PICS is zelfs binnen de gezondheidszorg nog redelijk onbekend. Omdat weinig mensen weten wat het is, krijg je als patiënt met PICS soms te maken met onbegrip. Dat kan leiden tot eenzaamheid en soms tot verergering van de psychische of mentale klachten van PICS.
Wat zijn de symptomen van PICS?
De gezondheidsklachten van PICS zijn vaak lichamelijk. Daarnaast kunnen er ook psychische en mentale problemen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan problemen met het geheugen, gedachtes, stemming of gevoelens.
Lichamelijke klachten
De meest voorkomende klachten na een opname op de intensive care zijn:
- Spierzwakte: door langdurig op bed liggen en slaapmedicatie die voor de beademing worden gegeven, worden je spieren zwakker.
- Vermoeidheid.
- (Zenuw)pijn.
- Kortademigheid.
- Haaruitval
- Pijn aan je gewrichten.
- Minder weerstand tegen ziektes die worden veroorzaakt door virussen en bacteriën.
Mentale symptomen
PICS kan ook problemen geven met het brein:
- Geheugenproblemen, problemen met nadenken.
- Het is lastig om de juiste woorden te vinden.
- Vergeetachtigheid.
- Slechte concentratie.
- Problemen met organiseren en het oplossen van problemen.
Psychische klachten
Als je op de IC hebt gelegen, kun je last krijgen van psychische problemen. Depressies, angststoornissen en posttraumatisch stressstoornis (PTSS) komen vaak voor. De volgende symptomen kunnen wijzen op psychische klachten bij PICS:
- Nachtmerries
- Vermijding van herinneringen aan de IC-periode.
- Ernstige prikkelbaarheid.
- Problemen met slapen.
- Extreme spanning of heftige schrikreacties.
- Sombere gevoelens.
- Nergens zin in hebben of een gebrek aan motivatie om iets te ondernemen.
- Weinig of geen eetlust.
PICS na corona ⎢Post intensive care syndroom
Na een verblijf op de IC vanwege corona kun je ook last krijgen van PICS. Daarnaast zijn er ook mensen die zonder verblijf op de IC toch langdurig klachten houden na corona. Deze mensen geven vooral langdurige en ernstige vermoeidheid aan. Extra klachten die bij corona kunnen wijzen op PICS zijn:
- Bang om opnieuw besmet te raken.
- Extreme alertheid op lichamelijke klachten die wijzen op ziekte of besmetting.
- Extreem veel last hebben van vergeetachtigheid (het dementiesyndroom).
Revalidatie na PICS en corona
Het herstellen van PICS is een lange weg. Het belangrijkste is dat het syndroom op tijd wordt herkend. Als je twijfelt of je PICS hebt, bespreek dit dan met je arts. Vaak kun je na verblijf op de IC niet direct naar huis. Vaak ga je eerst naar een revalidatie-instelling.
Verblijf in een revalidatie-instelling ⎢Post intensive care syndroom
Als je veel fysieke klachten hebt, zul je eerst een tijdje moeten revalideren. Dit gebeurt in een revalidatie-instelling. Hier leer je weer zelfstandig ademen, eten en lopen. Zodat je weer voor jezelf kunt zorgen. Je wordt hier behandeld door een multidisciplinair team. Naast je fysieke klachten is er ook ruimte om de mentale en psychische gevolgen van de IC-opname te behandelen.
Revalidatie thuis
Als je eenmaal thuis bent, stopt je herstel nog niet. Je hebt nog een lange weg te gaan voordat je weer kunt werken en sporten. Je gaat je conditie en spierkracht opbouwen bij de fysiotherapeut. Eventuele psychologische problemen bespreek je met de psycholoog. Dit kan in een eerstelijnspraktijk, maar ook bij een poliklinische revalidatie. Dat is een revalidatie-instelling waar je vanuit huis meerdere keren in de week naartoe gaat. Een poliklinische behandeling is ook altijd multidisciplinair.
Algemene adviezen na PICS
- Begin al tijdens je opname met spieroefeningen. Dit zorgt ervoor dat je spieren sneller herstellen.
- Praat over je IC-ervaringen. Soms kan het lezen van een dagboek van een naaste (eventueel met foto’s) van deze periode je helpen om het te verwerken.
- Doe geheugenspelletjes, maak kruiswoordpuzzels en lees elke dag kleine stukjes in de krant om je geheugen en je brein te trainen.
Doe ademhalingsoefeningen
Na een IC-opname zijn je ademhalingsspieren verzwakt. De beademingsapparatuur heeft het werk overgenomen. Daarom is het belangrijk om deze spieren met ademhalingsoefeningen te trainen. Door de verzwakte ademhalingsspieren kan een veranderd adempatroon ontstaan. Het opnieuw aanleren van een juist adempatroon is dan belangrijk. Daarnaast helpen ademhalingsoefeningen je om te ontspannen.
Chronische stress, chronische hyperventilatie
Revalidatie begint bij de basis. Dat is de ademhaling. De bovengenoemde lichamelijke, fysieke en mentale klachten zijn voor een groot deel veroorzaakt als gevolg van stress. Stress als gevolg van opname op de intensive care. Bij een langdurige opname op de intensive care ontstaat er chronische stress. Bij chronische stress is er altijd sprake van chronische hyperventilatie.
Dat triggert, of verergert de bovenstaande lichamelijke, fysieke en mentale klachten. Onderaan deze pagina vind je ook een hyperventilatie zelf test. Daarmee kun je vaststellen of er bij jou sprake is van chronische hyperventilatie. Dat kun je gelijk doen, want er zijn geen apparaten voor nodig. Je kunt dit gerust doen, want voor chronische hyperventilatie is een relatief eenvoudige oplossing. Dat is de Buteyko ademtherapie.
Buteyko ademtherapie
Via de Buteyko ademtherapie kun je meer ontspanning in je ademhaling aanbrengen. Deze ademtherapie is ontwikkeld door longarts Konstantin Pavlovich Buteyko. Via de Buteyko therapie werk je richting een ontspannen buikademhaling. Geen borstademhaling dus waarmee je onnodige spierspanning opwekt. Bovendien verstoort dat verschillende fysiologische processen.
Buteyko ademtherapie volgen
Wat mij onderscheid van veel andere therapeuten is dat ik naast Buteyko therapeut ook opgeleid ben als longrevalidatie. Bovendien heb ik onlangs een opleiding gevolgd over revalidatie na Covid-19. Bij mij kun je de Buteyko methode leren via de online cursus (met persoonlijke begeleiding), of via de individuele cursus.
Gerelateerde blogartikelen
Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Longemfyseem
Inspanningsastma
Spieratrofie (blogartikel gepubliceerd in december)
Extreme vermoeidheid en spierpijn
Cyanose
Trommelstokvingers
Oorsuisen door stress
👇Laat je hieronder een berichtje achter?🍃
</
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact