Hypochonder. Iedereen is wel eens bang dat hij of zij ziek wordt. Maar wat nou als je constant bang bent dat je een ernstige aandoening of ziekte hebt? Dat een klein beetje jeuk er al voor zorgt dat je bang bent dat je een dodelijke ziekte hebt en dat een dokter je niet gerust kan stellen?
Als je daar regelmatig last van hebt, heb je last van hypochondrie. Maar wat is hypochondrie precies? Hoe weet je of je een hypochonder bent? En hoe kun je hypochondrie overwinnen? Je leest er hier alles over. Je leest straks ook over mijn praktijkervaring met hypochondrie en hoe het verbonden is met chronische hyperventilatie.
Wat is hypochondrie? Hypochonder
Hypochondrie is een angststoornis, die ook wel ziekteangst of ziektevrees wordt genoemd. Mensen met deze angststoornis zijn zich erg bewust van hun eigen lichaam en elk beetje pijn, jeuk of ongemak leidt al tot grote angst voor ernstige ziekten. Een hypochonder bezoekt daarom ook erg regelmatig de huisarts, maar zelfs als de dokter bevestigd heeft dat er niks aan de hand is blijft de angst of komt deze na korte tijd weer terug.
De angst om ziek te zijn gaat je leven beheersen en de regelmatige doktersbezoeken worden een enorme bron van stress. Zo kom je in een negatieve spiraal terecht, waarbij de stress voor steeds meer klachten zorgt die op hun beurt weer voor stress zorgen. Daarom kan het ook gebeuren dat een hypochonder doktersbezoeken juist gaat vermijden. Dit kan de stress weer verergeren.
Wat zijn de symptomen van hypochondrie?
Een hypochonder let dus de hele tijd op zijn of haar eigen lichaam en elke minuscule afwijking wordt als heel erg ernstig opgevat. Dit kan jeuk zijn, maar ook een bultje, een moedervlek of zelfs een droge mond kunnen als alarmerend opgevat worden.
Zodra je dit soort dingen constateert kan dit voor veel angst en paniek zorgen. Vervolgens ga je op zoek naar geruststelling, maar deze geruststelling is bijna niet te vinden. Een bezoek aan de dokter kan tijdelijk helpen, maar de angst zal al snel weer terugkomen. Juist de enorme behoefte aan geruststelling kan de angst in stand houden. De stress zelf veroorzaakt ook psychische of lichamelijke klachten, die de angst op hun beurt weer versterken. Zo kom je al snel in een vicieuze cirkel terecht.
Hypochondrie wordt gekenmerkt door de volgende symptomen. Uiteraard verschilt het per persoon in hoeverre bepaalde symptomen tot uiting komen.
- Overmatig veel aandacht voor lichamelijke klachten en enorme bezorgdheid over het hebben van een ernstige ziekte.
- De bezorgdheid kan niet worden weggenomen door een arts, zelfs als deze kan bevestigen dat er medisch niets mis is.
- De enorme bezorgdheid beperkt het functioneren, privé of zakelijk.
Op het moment dat er veel angst wordt ervaren kan deze stress ook nog voor nieuwe symptomen zorgen. Dan kun je last krijgen van:
- Hartkloppingen, transpireren of benauwdheid.
- Tintelingen in handen en/of voeten.
- Hoofdpijn, duizeligheid of flauwvallen.
- Misselijkheid, maagklachten, braken of diarree.
- Het gevoel dat je de controle verliest, gek wordt of doodgaat.
- Niet meer weten wie of waar je bent.
De bovenstaande symptomen zijn ook symptomen van chronische hyperventilatie. Je leest straks hoe chronische hyperventilatie en hypochondrie met elkaar te maken hebbben.
Hoe ontstaat hypochondrie?
Er is niet maar één verklaring voor het ontstaan van ziektevrees. Het kan te maken hebben met je opvoeding, maar ook erfelijkheid kan een rol spelen. Ook is het aannemelijk dat een combinatie van deze factoren bijdragen aan het ontstaan van hypochondrie. Iedereen heeft neurotransmitters in het bloed en in het zenuwstelsel zitten en deze hebben invloed op hoe gevoelig iemand is voor angst en paniek. Daarom komen angststoornissen in sommige families vaker voor dan bij andere.
Maar ook aangeleerd gedrag kan van groot belang zijn. Als je ouders toen jij kind was altijd erg overbezorgd waren of als je juist nooit ziek mocht zijn van ze, is het mogelijk dat je nooit geleerd hebt om op een realistische manier om te gaan met ziekte en pijn. Ook (traumatische) ervaringen, zoals seksueel misbruik of een ernstige ziekte op jonge leeftijd, kunnen hun sporen hebben nagelaten.
Hypochondrie overwinnen is mogelijk
Als je een hypochonder bent kan de angst je leven flink overheersen. Gelukkig is hypochondrie goed te behandelen. Aangezien het om een psychische stoornis gaat, zal de behandelmethode vooral gericht zijn op het aanleren van nieuwe denkpatronen. Dit kan bijvoorbeeld door cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog. Soms wordt dit ondersteunt met medicatie, zodat je lichamelijke klachten tijdelijk minder aanwezig zijn.
Maar ook zelf kun je veel doen om de angst te verminderen. Begin bijvoorbeeld met het bijhouden van een dagboek. In dit dagboekje schrijf je op wanneer je last hebt van angst, welke lichamelijke klachten dit veroorzaken en op welke manier je met deze angst omgaat. Zo’n dagboek kan ook helpen als je vervolgens wel contact zoekt met een arts. Deze zal meteen een veel beter inzicht in jouw klachten hebben.
Ook kun je zelf op zoek gaan naar ontspannings- en ademhalingstechnieken die jou kunnen helpen tijdens je meest angstige momenten en kun je proberen om de angst te relativeren. Steun zoeken bij mensen die je vertrouwt kan ook veel helpen. Leg uit waar je bang voor bent en vraag om mensen je te helpen op je meest angstige momenten. Zo voel je je minder alleen en wordt het eenvoudiger om met je angst om te gaan.
Zoek hulp ⎟ Hypochonder
Als je je in bovenstaande symptomen herkent is het verstandig om hulp te zoeken. Hypochondrie kan je leven flink verstoren en in je eentje kan het lastig zijn om het negatieve denkpatroon te doorbreken. Of een behandeling bij een psycholoog nodig is hangt af van de ernst van je klachten. Misschien heb jij al veel baat bij ontspannings- en ademhalingsoefeningen en regelmatige gesprekken met de huisarts of praktijkondersteuner.
Misschien is cognitieve gedragstherapie wel nodig om de angststoornis onder controle te krijgen. Als je om hulp vragen nog te spannend vindt kan het ook al helpen om iemand die je vertrouwt te vertellen over je angsten. Mogelijk kan hij of zij je helpen bij de volgende stappen. Hypochondrie is een vervelende aandoening, maar het is niet nodig om hier de rest van leven mee door te lopen. Vraag om hulp en doorbreek de angst.
Onverklaarbare klachten zijn verklaarbaar
Overmatige zorg over een bultje, moedervlek, of jeuk is wat anders dan onverklaarbare klachten die er echt zijn. Omdat ze onverklaarbaar zijn worden deze klachten vaak niet serieus genomen door je partner, vrienden, familie, of werkgever. Daarom is het niet altijd makkelijk om hulp te zoeken.
Daar komt nog eens bij dat je jezelf niet eens begrijpt. Dat zorgt voor twijfel waardoor je misschien ook gaat denken dat het tussen je oren zit. Dat hoeft niet zo te zijn. Kijk maar eens naar de symptomen van chronische hyperventilatie. Dan zie je hoeveel symptomen dus wél verklaarbaar zijn.
Psycholoog verhelpt geen chronische hyperventilatie
Een psycholoog kan je helpen bij hypochondrie, maar niet bij chronische hyperventilatie. Dat blijkt uit het feit dat verscheidene psychologen de cursus gevolgd hebben om chronische hyperventilatie te verhelpen. Ik heb ook tal van cursisten gehad die voor psychische klachten een behandeling bij de psycholoog hebben gehad.
Bijvoorbeeld voor hypochondrie, maar ook bij paniekstoornis. Deze behandeling hielp hen verder, maar ze hadden nog steeds last van symptomen van chronische hyperventilatie. Via de onderstaande video kun je vaststellen of er bij jou sprake is van chronische hyperventilatie.
M’n praktijkervaring met hypochondrie
Ik heb regelmatig mensen met symptomen van hypochondrie bij me. Soms vrij extreem. Het vergt echt wat van een Buteyko therapeut om dat in goede banen te leiden. Ik heb hiermee leren omgaan via zelfreflectie, praktijkervaring en zelfstudie. Hypochondrische gedragingen herken ik snel zodat daar zo nodig de cursus op aanpas.
Drie aspecten van chronische hyperventilatie ⎢ hypochonder
Nu vraag je je misschien af of je last hebt van chronische hyperventilatie door de stress van hypochondrie of dat de stress van hypochrondrie misschien wordt veroorzaakt door chronische hyperventilatie? Als je verder leest kom je erachter dat dit geen kip of ei verhaal is. Het is het kip én het ei verhaal.
Chronische hyperventilatie heeft namelijk drie aspecten. Dat is het biochemische aspect. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over het uitwisselen van zuurstof en koolzuurgas tussen de longen en het bloed. Dan hebben we ook nog het biomechanische aspect. Hierbij gaat het over het mechanische deel van de ademhaling. Adem je bijvoorbeeld via je buik, borst, sleutelbeen, mond, of neus? Als laatste is er nog het psychosociale aspect van chronische hyperventilatie. Dan hebben we het bijvoorbeeld over hypochondrie.
Over het algemeen is het zo dat deze drie aspecten elkaar beïnvloeden. Door de eerste twee aspecten aan te pakken valt het psychosociale aspect vaak (deels) op z’n plek. Rustig ademen als gewoonte brengt namelijk veel rust in het hoofd. Dat maakt je leven al een stuk leefbaarder.
Mijn overtuiging is dat hypochondrie leidt tot chronische hyperventilatie. Dat is o.b.v. van m’n ervaring. De mensen die ik ermee zie hebben chronische hyperventilatie. De psycholoog, huisarts, of praktijkondersteuner is de aangewezen persoon om je te helpen bij hypochondrie. Voor het verhelpen van chronische hyperventilatie zit je hier op de juiste plek.
Buteyko adem cursus
Inmiddels ben ik meer dan vijf jaar Buteyko therapeut. Dit werk doe ik fulltime als zelfstandige. Via de Buteyko cursus kun je chronische hyperventilatie verhelpen. Daarvoor kun je de persoonlijke cursus volgen, of de online cursus.
Gerelateerde blogartikelen
Hyperventilatie test
Angst en paniekklachten
Astma
Snurken en slaapapneu
Duizeligheid
Hooikoorts
Bronnen
https://www.thuisarts.nl/hypochondrie/ik-heb-last-van-hypochondriehttps://www.psyq.nl/angststoornis/hypochondrie
https://www.mst.nl/p/aandoeningen/hypochondrie/
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact