Aerofagie. Dit keer een bijdrage over aerofagie van klinisch logopediste Hellen Moes. Ze werkt inmiddels 32 jaar in het MUMC+ ziekenhuis. Hellen Moes is gespecialiseerd in patiënten met adem-, slik-, stem- en spraakstoornissen.
Daarnaast heeft ze een eigen praktijk voor logopedie en coaching. Ze werkt ook als voice-over / stemactrice.
Bij het slikken van met name vloeistoffen, wordt vaak een kleine hoeveelheid lucht ingeslikt. Deze ingeslikte lucht stapelt zich op in het bovenste deel van de maag. Om de maag tegen extreme verwijding te beschermen bestaat er een fysiologisch ontluchting-mechanisme.
Door rek van de maag worden sensoren in de maagwand geactiveerd. Daarmee wordt er een reflex in gang gezet. Dit leidt tot relaxatie van de onderste slokdarmsfincter, dit is de onderste sluitspier in de slokdarm.
De ingeslikte lucht ontsnapt wanneer deze sluitspier even ontspant. Daarbij komt er soms een beetje vloeibare maaginhoud mee. Het ontluchten van de maag via de slokdarm wordt ‘boeren’ genoemd (ructus). Dat is een normaal verschijnsel.
Aerofagie door injectie
Bij aerofagie wordt lucht als het ware in de slokdarm geïnjecteerd. Bij luchtinjectie wordt het bovenste deel van de slokdarm zeer snel gevuld met lucht vanuit de mondholte. Deze lucht wordt in de mond door aanspanning van spieren in de lippen, het gehemelte en de keelwand onder druk gezet.
Deze luchtdruk zorgt ervoor dat de bovenste slokdarmsphincter opent. Hierdoor wordt de lucht de slokdarm ingepompt. Deze lucht wordt vaak weer direct in orale richting uit de slokdarm gestoten. Tijdens het uitstoten van de lucht wordt het typische geluid van een boer gehoord.
Deze lucht blijft dus kortdurend in de slokdarm en bereikt de maag niet. Deze vorm van boeren wordt ook wel supragastrisch boeren genoemd. Er is geen sprake van een peristaltische golf zoals bij slikken het geval is.
Aerofagie door suctie tijdens spreken
Bij luchtsuctie ontspant de bovenste slokdarmsphincter ten gevolge van een extreem negatieve intra-thoracale druk. Dit kan optreden bij een disfunctioneel adem- en/of spreekpatroon waarbij de spreker veel te lang doorspreekt op de uitademing. Soms tot ver in de reservelucht met daarop volgend een krachtig aanzuigende hoog thoracale inademing.
Aerofagie betekent letterlijk lucht slikken. In de gezondheidszorg wordt deze term vaak gebruikt voor patiënten die last ondervinden van extreem veel boeren. Het is in feite een incorrecte term.
De patiënten slikken de lucht dus niet in, maar zuigen het aan, of injecteren het. Aerofagie is een gedragsstoornis waarvoor gedragstherapie of logopedie de meest aangewezen therapie is.
Aerofagie en stress
Ook kan een te hoge spanning in de spieren rond het strottenhoofd, zoals bij stress of emoties, ervoor zorgen dat de slokdarm gemakkelijk lucht aanzuigt. Ook daardoor kan er overmatig boeren ontstaan.
Soms is er daarnaast ook nog sprake van disfunctioneel ademen, reflux, een opgeblazen gevoel, een gespannen buik en/of flatulentie. De zogenaamde injectiemethode of suctiemethode kan bijzonder genoeg ook door gespecialiseerde logopedisten worden aangeleerd aan patiënten die een totale laryngectomie (strottenhoofdverwijdering) hebben ondergaan.
Op deze manier wordt namelijk de zogenaamde slokdarmspraak aangeleerd. De lucht die uitgestoten wordt, brengt het slijmvlies van de slokdarmsphincter namelijk in trilling. Het zo ontstane “slokdarm-stemgeluid” kan door articulatiebewegingen omgevormd worden tot verstaanbare spraak.
Wil je naar aanleiding hiervan meer weten? Neem dan contact op met Hellen Moes.
Gerelateerde blogartikelen
Snel boeren en moe
Druk op de maag benauwd
Prikkelbare darmsyndroom
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact