Functional Movement Screen: Optimaliseer Je Bewegingen!

De FMS is ontwikkeld als screening. Het helpt trainers en zorgprofessionals om te kijken of iemand een verhoogd risico op blessures heeft. Daarnaast laat het zien welke grondmotorische eigenschappen de uitvoering van bepaalde beweegpatronen beperken. De FMS bestaat uit zeven beweegpatronen die mobiliteit en stabiliteit vereisen. 

Hoe neem je de functional movement screen af?

Voor elke oefening krijgt degene die de bewegingen uitvoert punten. Elk van de zeven oefeningen scoor je op de volgende manier: 

• Geef drie punten als de proefpersoon de beweging kan uitvoeren zonder compensatie.
• Geef twee punten als de proefpersoon de oefening kan uitvoeren, maar wel moet compenseren of de beweging niet vloeiend verloopt.
• Geef een punt als de proefpersoon de beweging zelfs met compensatie niet kan uitvoeren.
• Geef nul punten als iemand pijn heeft tijdens de beweging.

De FMS bestaat uit de zeven volgende onderdelen: 

1. Diepe squat: de proefpersoon doet een diepe squat met de hielen op de grond en een stok of stang boven het hoofd uitgestrekt.
2. Over horde stappen: de proefpersoon stapt, met een stok in de nek, met één been over een horde heen net onder kniehoogte. Deze oefening wordt met beide benen drie keer herhaald.
3. Lunge in een rechte lijn: de proefpersoon houdt de stok verticaal achter de rug. De proefpersoon doet een achterwaartse lunge, waarbij de voeten in één lijn blijven.
4. Schoudermobiliteit: de proefpersoon maakt twee vuisten met de duimen naar binnen. Daarna probeert de proefpersoon deze vuisten achter de rug zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen.
5. Actieve straight leg raise: de proefpersoon ligt op zijn rug op een matje. De proefpersoon tilt één been gestrekt op.
6. Opdrukken: de proefpersoon ligt plat op zijn buik op een matje. Daarna probeert de proefpersoon zichzelf omhoog te duwen.
7. Stabilisatie van de romp: de proefpersoon zit op handen en knieën. Daarna probeert de proefpersoon met zijn linkerelleboog zijn linkerknie aan te tikken. Vervolgens strekt de proefpersoon zijn linkerarm en linkerbeen helemaal uit. Herhaal dit ook voor de rechterkant.

Wat zegt de functional movement screen over functioneel bewegen?

Scoort de proefpersoon minder dan 14 punten, dan is er een verhoogd risico op blessures. Verder wordt een lagere score in verband gebracht met een verhoogd BMI, een hoge leeftijd en verminderde lichamelijke activiteit. Ook is er onderzoek gedaan naar de normwaarden van de FMS voor verschillende leeftijdsgroepen.

Als je goed oplet tijdens het afnemen van de FMS, kunnen je verschillende dingen opvallen. De score over het geheel geeft een indicatie, maar vertelt je nog niet in welke van de vijf grondmotorische eigenschappen het probleem zit. Na het afnemen van de FMS kun je een uitspraak doen over drie van de vijf grondmotorische eigenschappen: 

• Coördinatie: is iemand in staat om alle bewegingen vloeiend uit te voeren, zonder compensatie? Of verloopt de beweging schokkerig? Wordt de beweging symmetrisch uitgevoerd? Is de balans in orde, of staat iemand te wiebelen?
• Lenigheid: kan de beweging volledig worden uitgevoerd? Of is er ergens in de beweegketen een gebrek aan mobiliteit en lenigheid? Kijk goed waar in de keten het mobiliteitsprobleem zit. Test als het nodig is na afloop van de FMS elk gewricht of elke spier afzonderlijk.
• Snelheid: de snelheid waarmee iemand de beweging kan uitvoeren zegt iets over de lenigheid en de coördinatie.

Je kunt in principe geen uitspraak doen over: 

• Kracht: hiervoor is meer gewicht nodig of meer herhalingen om een schatting van het 1RM te kunnen maken.
• Uithoudingsvermogen: het anaerobe en aerobe uithoudingsvermogen worden niet getest tijdens deze oefeningen.

Relatie tussen functional movement screen en disfunctioneel ademen

Uit een onderzoek van Bradley et al. (2014) blijkt dat mensen die lager scoren op de FMS een grotere kans hebben op een disfunctioneel adempatroon. Een normale ademhaling is een vloeiende beweging van de buik en het diafragma. Dit staat ook wel bekend onder de naam buikademhaling of middenrifademhaling. Van de proefpersonen die tijdens het onderzoek 14 punten of minder scoorden op de FMS had 75% een borstademhaling. Van de proefpersonen die vijftien punten of meer scoorden had twee derde een middenrifademhaling. 

Ademhalingsoefeningen om de kwaliteit van bewegen te verbeteren

Inefficiënt ademhalen kan leiden tot veranderde beweegpatronen. Hierdoor verspilt iemand onnodige energie en kracht, waardoor de beweging minder soepel verloopt. Met een disfunctioneel adempatroon adem je als het ware tegen de beweging in. Door overmatig gebruik van de borstademhaling kan je borstkas minder goed meedoen in de beweging. Een middenrifademhaling ondersteunt juist een vloeiend bewegingsverloop. Ademhalingsoefeningen helpen iemand om een vloeiend en soepel adempatroon aan te leren.

Gerelateerde blogartikelen

Disfunctioneel ademen
Spieratrofie behandeling
Astma door stress