Dr. Buteyko is de uitvinder van de Buteyko adem methode. Deze elite arts uit het voormalige Sovjet unie heeft zich in zijn werk laten inspireren door yoga. Daarom was ik benieuwd naar de overeenkomsten tussen yoga ademhaling en de Buteyko adem methode. En hoe zij elkaar aanvullen. Daarvoor moest ik naar India, want ik wilde het vanuit de bron leren.
De opleiding in India⎟ Yoga ademhaling
Ik heb gekozen voor de opleiding bij de Association for Yoga and Meditation (AYM). Daar heb ik de 200 urige instructeurs opleiding gevolgd. Ik heb toen ook meegedaan aan de klassen die gaan over Yoga therapie. De betreffende yoga school ligt in Rishikesh en zou je naar mijn idee een yoga bootcamp kunnen noemen. Er is weliswaar geen schreeuwende instructeur (integendeel), maar je bent dagelijks heel intensief bezig met yoga. Hieronder zie je het programma van maandag tm vrijdag. Zaterdagmiddag en zondag waren er geen lessen.
- 6:00 Opstaan
- 6:30 Pranayama (yoga ademhaling)
- 8:00 Thee
- 8:15 Asana’s oefenen, asana’s zijn de yoga houdingen
- 10:00 Ontbijt
- 11:00 Anatomie / Yoga therapie
- 12:45 Lunch
- 13:30 Karma yoga
- 14:00 Rust / zelf studie
- 15:30 Yoga filosofie
- 17:00 Asana beoefening/ Hatha Yoga
- 18:45 Avondeten
- 19:30 Zelfstudie /cultureel programma
- 22:00 Lichten uit
Wat ik van deze ervaring vond.
Ik vond het een geweldige ervaring. Deze opleiding was het helemaal waard. Ik kijk er nog steeds op terug met mooie herinneringen en een goed gevoel. Die lessen waren heerlijk: Yoga tussen de bergen met warm weer terwijl er een briesje lucht door de yoga ruimte heen waait. Het is zwaar, je zweet, maar het wordt ook afgewisseld met ontspanning. Pure bliss dus.
Alles is geregeld. Een maand lang hoef je alleen maar bezig te zijn met Yoga. Reken dan maar op verandering in lichaam en geest. Als je van de Indiase keuken houdt zit je natuurlijk goed. Bij een verblijf van een maand zul je soms hetzelfde avondeten krijgen. Toch zat er altijd weer variatie in. Je krijgt alle voedingsstoffen die je nodig hebt. Dat zal smaken na alle inspanningen. Mij wel in ieder geval.
De kwaliteit van de yoga lessen was werkelijk top: Professioneel, behulpzaam en vriendelijk. Het viel me op dat iedereen persoonlijke aandacht kreeg, bijvoorbeeld bij correcties in de houdingen. Dat ging dan in het engels, maar met een Indiaas accent.
Dat vond ik prettig om naar te luisteren. Het engels is even goed te verstaan als iemand die vloeiend engels spreekt, maar dan zonder accent.
De locatie van deze school was ook heel goed. Je zit niet langs een drukke weg, of ergens waar ze s’ochtends aan het bouwen zijn. De kamers zijn netjes. Er wordt wel van je verwacht dat je die zelf schoon houdt. De internetverbinding valt wel regelmatig uit, maar daar had ik weinig last van. Je komt tenslotte voor de Yoga en niet voor je social media.
I got this!⎟ Yoga ademhaling
De meeste studenten wisten al veel van yoga, of waren al yoga docent. Voor mij was deze opleiding een onderdompeling in Indiase yoga termen. Ook was ik niet bekend met de oefeningen en de volgorde daarvan. De eerste paar weken waren dan ook best pittig. (spierpijn)
Gelukkig wist ik al hoe ik mezelf in de herstelstand kon zetten. In de middag deed ik Buteyko oefeningen en een powernap. Voor het slapen beoefende ik qigong in super-slow-motion. Daarbij had ik een prachtig uitzicht op de bergen. Na een paar weken begon ik yoga een beetje door te krijgen. Ik kreeg er meer plezier in.
Snotterende, duizelige yogi’s en hun ademhaling⎟ Yoga ademhaling
Het viel me op dat verscheidene yoga docenten / deelnemers niet helemaal fit waren. Ze waren beter in yoga dan ik, maar hadden toch vaak last van een verstopte neus, gesnotter, hoofdpijn, of duizeligheid. Waarom had ik nergens last van en zij wel?
Als Buteyko adem trainer kan ik dat vanuit de Buteyko adem methode verklaren. Jij kan dat ook. Hoewel je niet altijd kunt zien of iemand iets onder de leden heeft kun je namelijk wel waarnemen of iemand verkeerd ademt. Hieronder geef ik daar een voorbeeld van.
Ujjayi ademhaling⎟ Duizeligheid⎟ Yoga ademhaling
Christina nam ook deel aan de Yoga opleiding in India. Ze was super lenig en daardoor heel goed in de Yoga oefeningen. Toch werd ze steeds duizelig tijdens het doen van de Ujjayi ademhaling. Dat is een diepe ademhalingsoefening waarbij er een ruisend geluid via de keel wordt geproduceerd. Ik was daar al steeds aan het kleppen over ademhaling, dus ze wist me te vinden met haar vraag. Waarom wordt ik steeds duizelig tijdens de ujjayi ademhaling?
Ik vertelde haar dat ze via de Ujjayi ademhaling meer lucht ademde dan haar metabolische behoefte. Dat leidt tot een tekort aan zuurstof in de cellen, waaronder in de hersens. Dat kan leiden tot duizeligheid. Vervolgens legde ik uit wat chronische hyperventilatie en zei ik dat ze hoog / via de borst ademt. Dat is een kenmerk van chronische hyperventilatie. Daarom stelde ik voor om de CP test te doen.
Deze test is ontwikkeld door dr. Buteyko. Dr. Buteyko was een arts die meer dan tien jaar de leiding had over een laboratorium in experimentele biologie en geneeskunde. Via de CP test kan chronische hyperventilatie vastgesteld worden. Het is goed om die test te doen, zodat je weet of er bij jou sprake is van chronische hyperventilatie. Mensen weten vaak niet dat ze chronisch hyperventileren en dat dat de oorzaak is van hun klachten.
Bij hyperventilatie wordt vaak gedacht aan ademen door een zakje. Dan is er sprake van acute hyperventilatie. Chronische hyperventilatie is een heel andere verhaal.
Bij bleek er sprake te zijn van chronische hyperventilatie. Ik vertelde haar meer over de CP test en chronische hyperventilatie. Vervolgens realiseerde ze dat er een relatie was tussen haar ademhaling en haar duizeligheid. Net als Kristina zijn er velen met haar. Ik krijg mensen met duizeligheid bij me, maar ook met gerelateerde klachten over coördinatie en motoriek.
Ontregelde ademhaling⎟ Buteyko ademhaling⎟ Yoga ademhaling
Marloes (fictieve naam) volgde ook de Yoga opleiding. Haar opa heeft een zware vorm COPD en diabetes. Daarom wilde ze meer weten over de Buteyko Methode. Ik liet haar een ademhalingsoefening doen om meer van de Buteyko adem methode te ervaren. Toen bleek dat haar uitademing even lang, of zelfs nog korter was dan haar inademing. Dan kun je lichamelijke, mentale en psychische spanning minder goed loslaten.
Uit de CP test bleek ook dat ze meer ademde dan de medische norm van zes liter per minuut. Marloes werd bewust van haar ademhaling en ik heb haar een oefening geleerd om haar ademhaling te verbeteren. De hele cursus kon ik haar niet in korte tijd leren, maar ze is nu in ieder geval op weg naar een betere ademhaling. Onlangs heb ik haar ook adviezen gegeven voor haar opa.
The real Kumbhaka
Kumbhaka betekent het opschorten van de ademhaling. Dit kun je na de inademing, of na de uitademing doen. Tijdens de Yoga opleiding oefenden we ook in het doceren van de ademhalingsoefeningen en de houdingen. Nadat ik de Pranayama ademhalingstechnieken had gedoceerd vroeg ik de leraar of ik de Buteyko ademhaling mocht uitleggen aan de groep. Daar was geen tijd voor, maar over de Buteyko ademtechniek zei hij “That’s the real Khumbakha”. Dat zie als het missende puzzelstukje in het hedendaagse yoga. Kumbhaka wordt wel toegepast in Yoga, maar niet volgens de Buteyko manier.
Op het doceren kreeg ik overigens feedback van een medestudent 😅 “..Rene, ik zou voorlopig geen les gaan geven in de Yoga poses..” (met een oprechte toelichting waarom..) Vervolgens gaf dezelfde persoon me ook de volgende positieve feedback:
“Toen je les gaf in de ademhalingsoefeningen verscheen er een ander persoon. Daaruit bleek je kennis en ervaring op het gebied van ademhaling. Daar zou ik zeker mee doorgaan” Ook dat verklaarde ze nader en dat was natuurlijk een leuke aanmoediging.
De Pranayama ademhalingsoefeningen vond ik heel prettig om te doen. Ik voelde me daarna steeds weer geweldig. Dat zeg ik zonder te overdrijven. Het leek alsof m’n hoofd en lichaam helemaal open stonden na het doen van de Pranayama ademhalingsoefeningen.
Toch hoeft dit niet voor iedereen zo te zijn. Iemand die niet gezond is kan het tegendeel ervaren. Een contra-indicatie voor pranayma oefeningen is ziekte1.
Ook een snotterende Indiase docent
Iedere ochtend oefenden we Pranayama ademhalingstechnieken. Daarbij kregen we les van een Indiase yoga docent. Ik herinner me dat die Indiase docent vaak zelf zijn neus zat te snuiten tijdens de Pranayama ademhalingsoefeningen.
Ook andere studenten kregen een verstopte neus bij de oefeningen waarbij er diep en frequent werd geademd. Ik had dat niet verwacht van deze getrainde yoga studenten. Laat staan van een yoga docent.
Dat vertelde mij dan dus ook dat iemand goed kan zijn in Yoga oefeningen en geen goede ademhaling heeft. Een verstopte neus is namelijk een reactie van het lichaam op diep en frequent ademen, ofwel chronische hyperventilatie. Na de opleiding heb ik dit regelmatig gezien bij andere Yogadocenten, voorbeelden te over.
Waarom Yoga een update nodig heeft
Toen yoga ruim vijfduizend jaar geleden ontstond was er nog nauwelijks sprake van chronische hyperventilatie. Hoewel yoga verder is ontwikkeld zijn yoga instructeurs en beoefenaars vaak niet bewust van dit probleem. Vaak beperken de lessen zich tot het doen van de asana’s. Dat is jammer, want de ademhaling neem je na de yoga les weer mee de dag in. Je voelt je weliswaar even goed na een yogales, maar al snel nemen verkeerde ademgewoontes het weer over. Dat gebeurd zonder dat je er bewust van bent.
Toen yoga ruim vijfduizend jaar geleden ontstond was er nog nauwelijks sprake van chronische hyperventilatie.
Dieper in je stretches door de Buteyko adem Methode
Mijn yoga beoefening is verdiept sinds ik de Buteyko adem methode ken. Ik kom bijvoorbeeld dieper in m’n stretch-oefeningen. Door de Buteyko adem methode ben ik rustiger gaan ademen als gewoonte. De behoefte om diepe teugen lucht te nemen is weg. Dat betekent dat m’n ademhaling niet meer in de weg zit tijdens stretch-oefeningen.
Overdreven beschreven, maar voor het idee: Wanneer zou je dieper en met meer ontspanning kunnen stretchen? Met een borst die als een trampoline op en neer beweegt, of als je zo rustig ademt dat je borstkas nauwelijks beweegt?
Yoga therapie en de Buteyko adem methode
Een verschil tussen een Yoga groepsles en yoga therapie is dat een yoga therapeut je individueel helpt met je lichamelijke, mentale en emotionele gezondheid. Daarbij wordt er maatwerk geleverd. Bijvoorbeeld op jou afgestemde:
- Yoga oefeningen
- Meditatie
- Ontspanningsoefeningen
- Ademhalingsoefeningen
- Reinigingsrituelen
Yoga therapie kan o.a. toegepast worden bij angst en depressie en rug-, schouder- en nekklachten
Angst en depressie en lachtherapie
Een onderdeel van de yoga therapie was lachtherapie. Ik vroeg me af of dit wel wat voor mij was. Bij lachtherapie ga je het lachen opwekken en dat voelt gemaakt. Er gaat dan van alles in je om, behalve een echte lach. Uiteindelijk ontstond er toch een lachbui en dat werkt dan weer aanstekelijk. Lachen heeft gezondheidsvoordelen, want je maakt er allemaal vrolijke stofjes mee aan in je lichaam. Iemand met angstklachten, of een depressie kan yoga lachtherapie dan ook als bevrijdend ervaren.
Hoewel ook dat voor iedereen zo is. Iemand met astma, of COPD kan een aanval krijgen van een lachbui. Daar wordt je echt niet vrolijk van. Mensen met ademhalingsproblemen kunnen wel de innerlijke glimlach oefenenen. Deze manier van glimlachen vanbinnen leidt niet tot chronische hyperventilatie en kun je leren via qigong.
Hoewel ik mezelf als een nuchter persoon zie gebeurde er toch iets tijdens de yoga lachtherapie. Nadat we het met z’n allen uitgeschaterd hadden kregen we de instructie om op onze rug te gaan liggen. Toen ontstond er een complete stilte in me. Gezien de overgang van lachen naar rust is dat nog vrij logisch.
Maar terwijl ik m’n ogen dicht had zag ik een grote emulsie om me heen dat langzaam stroomde. Zoals lava, maar de kleur van deze lava was lichtblauw. Toen ik dat zag (terwijl ik m’n ogen dicht had) was het enige wat zich in m’n hoofd bleef herhalen. Wauwwwww, wat mooiiiiii. Ik droomde niet en er hing geen blauw licht boven me ofzo. Blijkbaar gebeurde er iets in m’n brein waardoor ik dit ervaarde, dat weet ik niet precies.
Ademhalingsproblemen, rug-, nek- en schouderklachten.
Er wordt ook geclaimd dat yoga therapie effectief is bij ademhalingsproblemen. Er is echter weinig wetenschappelijk bewijs dat deze claim ondersteund. Ik heb nog geen yoga therapeut ontmoet die betere resultaten behaald dan een Buteyko therapeut. Als er een verbetering door yoga therapie ontstaat dan is dat denk ik vooral door het verhelpen van rug-, schouder- en nekklachten. Dat zeg ik wat o.b.v. wat ik nu weet na het daadwerkelijk volgen van Yoga therapie lessen.
Yoga asanas effectief tegen rug-, nek- en schouderklachten.
De yoga houdingen (asana’s) kunnen heel effectief zijn om het lichaam uit te lijnen. Zodra je weer een rechte houding hebt zul je ook beter gaan ademen. Je kunt dan optimaal gebruik maken van je longcapaciteit. Het is wel belangrijk om de oefeningen dagelijks te doen. Als je ze een paar keer per week doet is het effect beperkt. Een gezonde ademhaling helpt overigens ook bij rug, nek en schouderklachten. Onderaan deze pagina vind je daar blogartikelen over.
Van druk in de borst tot tandenknarsen
Rug-, nek- en schouwklachten verhelpen begint met de ademhaling. Zolang je chronisch blijft hyperventileren blijft je ademhaling hoog zitten. Daarmee trekken spanningsklachten omhoog. Van de borst, naar de schouders, naar de nek en vaak zelfs nog de kaken. Dat laatste kan leiden tot tandenknarsen. Wil je daar een snelle oplossing voor? Dan kun je daar een bitje voor op maat laten maken. De oorzaak van spanningsklachten en ademhalingsproblemen worden daar echter niet mee verholpen.
De strip paracetamol in je tas
Als spanning door chronische hyperventilatie omhoog trekt kun je last krijgen van spanningshoofdpijn. Dat wordt vaak afgedaan met; “ow, Even een aspirine..”. Misschien is dat voor jou de beste oplossing voor dat moment. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een meer duurzame oplossing.
Buteyko adem therapie volgen
Misschien ben je inmiddels benieuwd geworden naar wat ontspannen ademhalen nog meer voor je kan betekenen. Om je verder te verdiepen kun je daarom de onderstaande gerelateerde blogartikelen lezen. Als je overweegt om een Buteyko cursus te volgen dan kun je de online cursus, incl. 2 uur persoonlijke begeleiding, of de individuele cursus bekijken.
👇Laat je hieronder een berichtje achter?🍃
Gerelateerde blogartikelen
Chronische hyperventilatie
Ademtest, kun je gelijk doen
Chronische hyperventilatie symptomen
Chronische hyperventilatie behandeling
Symptomen verborgen hyperventilatie
Luchtwegen
Astma door stress
Astma en verkoudheid
Astma en vermoeidheid
Inspanningsastma
Snel buiten adem
Dik slijm in Keel
Brok in keel wegkrijgen
Lichamelijke klachten
Zere onderrug
Pijn nek en schouders
Druk op borst
Gekneusd sternum
Herstel gebroken rib
Pijn tussenribspier
Ontstoken strottenhoofd
Psychische klachten
Angst en paniek
Hypochondrie (wordt binnenkort gepubliceerd)
Bipolair (wordt binnenkort gepubliceerd)
- Asana Pranayama Mudra Bandha, Swami Satyananda Saraswati “Asana Pranayama Mudra Bandhais recognised interantionally as one of the most systematic yoga manuals available today ↩
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact