Bij fysieke inspanning of stress kan er astma ontstaan. Dan is er sprake van inspanningsastma. Je krijgt dan bijvoorbeeld last van benauwdheid zodra je te snel in beweging komt. Veel mensen met hooikoorts hebben ook inspanningsastma. Inspanningsastma komt bij kinderen vaker voor bij jongens dan bij meisjes.
Soorten astma ⎢ inspanningsastma
Inspanningsastma ontstaat bij geestelijke, of fysieke inspanning. Bijvoorbeeld in periodes van stress of tijdens het sporten. Ten slotte heb je ook ernstig astma, waarbij je last hebt van meerdere klachten en regelmatig naar het ziekenhuis moet voor een behandeling. Gelukkig komt deze soort het minst vaak voor. Het komt vaak voor dat iemand last heeft van verschillende vormen van astma. Zo hebben mensen met allergische astma vaak ook last van inspanningsastma. Bij astma is het mogelijk dat je periodes geen last hebt van klachten en dat dit de volgende periode juist weer duidelijk aanwezig is. Straks lees je meer over waarom je in bepaalde periodes meer, of minder last hebt van inspanningsastma.
Wat is inspanningsastma?
Bij inspanningsastma is het zo dat je alleen last krijgt van je luchtwegen tijdens inspanning als gevolg van stress, sporten of een andere stevige inspanning. Normaal gesproken heb je geen last van astma. Dit komt alleen voor bij inspanning. Inspanningsastma kan zowel bij kinderen als volwassenen voorkomen en is dus niet gebonden aan leeftijd.
Oorzaken van inspanningsastma
Inspanningsastma in combinatie met astma ontwikkelt zich meestal tijdens de eerste schooljaren. Het water uit de luchtwegen verdampt bij de ademhaling, waardoor inspanningsastma kan ontstaan. Dit is een natuurlijk proces, maar door astma koelen luchtwegen af en drogen ze uit. Hierdoor geven afweercellen in de longen stoffen als histamine, prostaglandine en leukotriënen af. Daardoor verkrampen luchtwegen en worden slijmbekercellen geprikkeld om slijm aan te maken. Hierdoor word je benauwd en ga je hoesten.
Inspanningsastma verhelpen ⎜Neusademhaling
Tot nu toe heb je gelezen over wat algemeen bekend is over inspanningsastma. Een groeiende groep mensen weet ook het volgende: je las net dat bij astma de luchtwegen uitdrogen als gevolg van het verdampen van water. Dit kun je deels voorkomen door via de neus in- en uit te ademen. In de neusholten wordt de lucht namelijk opgewarmd en bevochtigd. Daarmee voorkom je het verkoelen en uitdrogen van de luchtwegen. Dat is één van de eerste stappen richting het verhelpen van inspanningsastma. Vooral bij spelende, sportende kinderen is dit belangrijk. Zij ademen vaak door de mond en dat triggert inspanningsastma.
Stress als oorzaak
De oorzaak van inspanningsastma kan per persoon sterk verschillen. Zo is het mogelijk dat het ontstaat door geestelijke spanning want je lichaam reageert sterk op emoties en stress. Inspanningsastma kan dus te maken hebben met stress op het werk, of als je niet lekker in je vel zit. Probeer daarom na te gaan of er een verband zit tussen je geestelijke gesteldheid en je astma. Mocht de inspanningsastma erger zijn geworden op het moment dat je stress op werk ervaarde dan is de kans groot dat daar de oorzaak te vinden is. Door de stress aan te pakken zal je inspanningsastma verminderen.
Symptomen van inspanningsastma
Als je niet zeker weet of je inspanningsastma hebt dan is het goed om te letten op de symptomen. Zo hebben mensen met inspanningsastma last van kortademigheid en een piepende ademhaling. Dit gebeurt na inspanning, zoals het beoefenen van een sport. Daarnaast kunnen mensen met inspanningsastma ook last krijgen van hoestbuien na een inspanning. Kinderen met inspanningsastma kunnen ook nog last krijgen van hoofdpijn, misselijkheid en buikpijn.
Hoe lang inspanningsastma duurt
Hoe lang de klachten van inspanningsastma duren, is sterk afhankelijk van leeftijd. Bij volwassenen is het vaak zo dat de klachten na ongeveer 10 minuten op zijn ergst zijn en daarna afnemen, terwijl bij jonge kinderen de klachten vaak al afnemen na 1 tot 2 minuten. Vaak zijn alle klachten binnen een uur alweer verdwenen. Toch voelt niet iedereen deze aandoening goed aan, waardoor het belangrijk is om je hierop te laten testen. Dat kan bij de longarts, of bij de huisarts.
Inspanningsastma kind
Astma is de meest voorkomende chronische aandoening onder kinderen in Nederland. Vaak komen deze astmatische symptomen door virale luchtweginfecties of door inspanning. Naar schatting heeft minstens 40 procent van de astmatische kinderen last van inspanningsastma. Toch worden de kinderen lang niet altijd goed gediagnosticeerd, omdat kinderen bijkomende klachten als buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid of lusteloosheid hebben. Kinderen hebben over het algemeen een actief leefpatroon, waardoor inspanningsastma kan leiden tot belemmering van de fysieke en psychosociale ontwikkeling. Kinderen nemen dan geen deel aan sportactiviteiten of passen zich aan door vaste keeper te zijn of spelen te veel computerspelletjes.
Inspanningsastma op latere leeftijd
Astma kan op elke leeftijd ineens opspelen. Vaak ontstaat astma tijdens de kindertijd, maar het is ook zomaar mogelijk dat het later opspeelt. Als astma op latere leeftijd ontstaat dan gaat het hierbij vaak om inspanningsastma. Verder zijn bij kinderen en ouderen de luchtwegen gevoeliger dan jonge volwassenen, waardoor dus ook op latere leeftijd nog astmatische klachten kunnen ontstaan.
Testen op inspanningsastma
Inspanningsastma kan je testen door middel van een inspanningsproef. Tijdens deze test wordt aan de mensen gevraagd of ze een stukje willen hardlopen of een stukje willen fietsen. Gedurende deze test wordt de longfunctie voor en na het hardlopen of fietsen gemeten. Bij inspanningsastma zal je zien dat de longfunctie na het sporten een stuk gedaald is. Het is ook mogelijk dat deze daling al ingezet wordt tijdens de inspanning. Bij kinderen worden soms andere testen gebruikt, zoals het springen op een springkussen. Ook hier wordt de longfunctie voor en na de inspanning gemeten. De test vindt altijd plaats in een kamer met koude en droge lucht en is altijd afgestemd op de leeftijd van de patiënt.
Inspanningsastma tijdens het hardlopen
Als je een goede conditie hebt dan heb je minder last van aanvallen dan als je dit niet hebt. Zorg er dus voor dat je een goede conditie opbouwt en ook begint met een goede warming-up. Daarnaast is ook een cooling-down belangrijk om aanvallen te voorkomen. Verder is het goed om niet al te vroeg in de ochtend te sporten of in de avond. Dat zijn de momenten waarop de lucht koud is en een aanval sneller opkomt.
Als je dit wel doet dan is neusademhaling extra belangrijk. Via neusademhaling wordt de lucht namelijk warm aangeleverd aan de longen. Vergeet verder niet om goed naar je lichaam te luisteren en stop, pauzeer of verminder het tempo als je merkt dat je te hard van stapel gaat. Verder is een goede warming-up van belang bij het voorkomen van inspanningsastma.
Sporten met inspanningsastma
Het verschilt per persoon en per inspanning wanneer iemand last krijgt van inspanningsastma. Niet iedere sport is hetzelfde, waardoor er mogelijkheden zijn om toch te blijven sporten ondanks deze aandoening. De sport en de omgeving waarin wordt gesport bepalen samen hoe vaak de inspanningsastma voorkomt. In het algemeen geldt dat inspanningsastma bij warme en vochtige omstandigheden minder snel voorkomt dan bij koud en droog weer. Daarnaast heb je sporten als volleybal, tennis en gymnastiek waarbij je een lagere adembehoefte hebt. Sporten met een hoge adembehoefte, zoals wielrennen en voetbal zijn minder goed als je last hebt van inspanningsastma. Als je inspanningsastma kunt verhelpen hoeft dit echter geen probleem te zijn. Inspanningsastma kun je ook verhelpen. Ook daar lees je straks meer over.
Inspanningsastma verminderen
Inspanningsastma is heel vervelend, maar gelukkig zijn er methodes om de aanvallen te verminderen. Zo zorgt een verstopte neus ervoor dat je via je mond gaat ademen. De lucht wordt dan minder goed verwarmd, bevochtigd en gezuiverd. Daarom doe je er goed aan om je verstopte neus te openen via de neusopener. Deze oefening vind je via het blogartikel onderaan deze pagina, genaamd verstopte neus verhelpen. Ook doe je er goed aan om vervuilde lucht, zoals tabaksrook te vermijden en niet te sporten als je ziek bent. Wacht na je ziekte ook een aantal dagen met sporten, zodat je lichaam volledig hersteld is. Als je niet gewend bent om te sporten bouw dan rustig je conditie op zonder te hard van stapel te lopen.
Medicijnen
Als je last hebt van inspanningsastma dan zijn er een aantal medicijnen die je kan gebruiken om de klachten te verminderen. Zo heb je luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. De kortwerkende luchtwegverwijders kan je gebruiken voor het sporten. Ook tijdens het sporten is het mogelijk om dit medicijn te gebruiken. Je gebruikt deze vooral als je tijdens of na het sporten last krijgt. Daarnaast kan je ook langwerkende ontstekingsremmers gebruiken bij inspanningsastma en hoef je verder minder of helemaal geen luchtwegverwijders te gebruiken. Er is echter ook een natuurlijke manier om inspanningsastma te verhelpen. Dat is de Buteyko ademtherapie.
Belang van een goede basis conditie
Inspanningsastma is niet levensbedreigend, maar wel erg vervelend om te krijgen. Hoewel je inspanningsastma kan krijgen door te sporten is het wel goed om dit te blijven doen. Astmapatiënten met een betere conditie hebben minder vaak last van hun astma dan mensen die veel minder bewegen. Het is goed om rustig te beginnen met sporten, zodat de longen kunnen wennen aan de overgang van rust naar inspanning. Daarom is een goede warming-up ook zo belangrijk. Je kan verschillende medicijnen nemen en voorzorgsmaatregelen nemen om de klachten te verminderen.
Wat is een goede basisconditie eigenlijk?
Er wordt vaak gedacht dat een goede basisconditie opgebouwd wordt door meer te gaan sporten. Beweging is natuurlijk goed, maar het probleem is dat veel mensen starten met te zware beweegvormen. Dat is moeilijk vol te houden en vervolgens haken ze af. Dat heeft niet per se met weinig motivatie te maken, maar meer met de weg die ze bewandelen naar een betere basisconditie. Zij richten zich te veel op beweging om hun basisconditie op te bouwen. Er moet een balans zijn.
Daarom zou er meer nadruk moeten liggen op het opbouwen van de basisconditie in rust. Want wat als iemand in rust al druk op de borst heeft, kortademig is, weinig energie heeft, slecht slaapt, vermoeide spieren heeft, zich onrustig voelt, of weinig concentratie heeft? Al deze problemen hebben te maken de ademhaling en specifiek met chronische hyperventilatie. Onderaan deze pagina vind je een blogartikel met alle symptomen van chronische hyperventilatie. Je vindt daar ook een test om chronische hyperventilatie mee vast te stellen.
Buteyko ademtherapie ⎜ Buteyko ademhaling
Via de Buteyko therapie leer je inspanningsastma te verhelpen en je basisconditie te verhogen. Dit gebeurd door het verhelpen van chronische hyperventilatie. Deze therapie is ontwikkeld door professor Konstantin Pavlovich Buteyko. In deze therapie wordt ook uitgebreid aandacht geschonken aan beweging en sporten. Zo leer je hoe je de beweegvorm te kiezen die past bij jouw belastbaarheid. Een beweegvorm die je met plezier kunt volhouden en waarmee je jouw conditie verder kunt verbeteren.
Buteyko cursus volgen
Ik ben René van den Heuvel en ik werk fulltime als Buteyko therapeut. Ik ben tevens opgeleid tot longrevalidatietrainer en personal medical trainer. Hoewel ik geen last had van inspanningsastma had ik wel last van de onderliggende aandoening. Dat is chronische hyperventilatie. Je kunt daar meer over lezen via over mij. Ik ben sportief ingesteld en help je daarom graag verder richting een actieve en gezonde leefstijl.
Daarvoor kun je de individuele cursus bij me volgen, of de online cursus. De online cursus bevat overigens ook persoonlijke begeleiding.
Gerelateerde blogartikelen 🧐
Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Astma door stress
Snel buiten adem
Tussenribspier en pijn tussenribspier
Gekneusd sternum
Druk op borstbeen
Verstopte neus verhelpen
Brok in keel wegkrijgen
Dik slijm in keel
Kortademigheid
Bijwerkingen prednison
Ontstekingsremmers astma afbouwen
Hyperventilatie aanval
👇 Laat je onderaan deze pagina een berichtje achter?🍃
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact
2 Comments
Ankie
15 september 2020 at 2:21 pmDankzij de nieuwsbrieven ben ik nu bezig met logopedie en krijg ik manuele larynx facilitatie. Ik heb al 11jaar een vervelende kriebelhoest maar daar lijkt nu door de logopedie duidelijk verbetering te komen. Ik ben er heel blij mee.
admin
16 september 2020 at 5:36 pmDoet goed om te horen dat je via deze website een oplossing hebt gevonden Ankie 🙂