Medulla oblongata. De medulla oblongata is een onderdeel van de hersenen, om precies te zijn van de hersenstam. Al onze lichaamsfuncties zijn afhankelijk van de hersenstam. Daarom kun je niet leven zonder hersenstam. De hersenstam verbindt de grote hersenen, de kleine hersenen en het ruggenmerg. Alle signalen die de hersenen aan het lichaam geeft, gaan door de hersenstam. De medulla oblongata, ook wel het verlengde merg genoemd, speelt hierin een belangrijke rol.
medulla oblongata
Waar ligt de hersenstam, ofwel medulla oblongata?
De hersenstam bevindt zich voor de kleine hersenen, tussen de grote hersenen en het ruggenmerg in. Aan de onderkant van de schedel is een opening. Op deze kwetsbare plek gaat de hersenstam de schedel binnen. De hersenstam is verdeeld in drie stukken. Het bovenste deel wordt gevormd door de middenhersenen, daaronder vind je de pons en helemaal onderin de medulla oblongata, oftewel het verlengde ruggenmerg.
Waarom is de hersenstam zo belangrijk?
De hersenstam is van levensbelang voor al onze vitale functies. Zonder de hersenstam is er onder andere geen ademhaling, hartslag of bloedsomloop mogelijk. Ook reflexen worden aangestuurd via de hersenstam. Denk bijvoorbeeld aan reflexmatige houdingen of bewegingen, reflexen van zien en horen of van hoofd en hals. Bovendien komen schrikreacties als terugdeinzen of je adem inhouden voort uit de hersenstam. Als je op deze website bent zul je vooral interesse hebben in wat de medulla oblongata en ademhaling met elkaar te maken hebben. Daar lees aan het eind van dit blogartikel over.
Emotionele reacties
In de hersenstam liggen de gebieden die belangrijk zijn voor emoties zoals boosheid en plezier. Daarnaast is de hersenstam onder meer verantwoordelijk voor alertheid, bewustzijn en opwinding. Emotionele reacties komen voort uit impulsen. Zo kun je rood aanlopen van woede of wit wegtrekken als er iets naars gebeurt. Om deze reacties onder controle te houden is een goede verbinding met de grote hersenen nodig.
Wat is de medulla oblongata precies?
De medulla oblongata zit vast aan het ruggenmerg. Signalen van de hersenen naar je lichaam gaan via de medulla oblongata. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de impuls om te bewegen. Bijvoorbeeld voor het bewegen van het middenrif. De medulla is maar een klein lichaamsdeel, ongeveer zo groot als het laatste kootje van je pink.
Van links naar rechts
In de medulla oblongata bevindt zich de piramidekruising van de zenuwbanen. Dat zijn de piramidebanen, die uit motorische zenuwvezels bestaan. Zij maken deel uit van de witte stof in het verlengde ruggenmerg. De medulla oblongata is een oversteekplaats waar de piramidebanen elkaar kruisen. Zo bedient de linker hersenhelft de rechterkant van je lichaam en je rechter hersenhelft de linkerkant van je lichaam.
Grijze stof
De medulla oblongata bevat een grijze stof. Daarin bevinden zich belangrijke regelcentra. Zij zijn verantwoordelijk voor je hartslag, bloeddruk, lichaamstemperatuur en spijsvertering. Bovendien vind je in de grijze stof schakelcentra rondom het evenwicht, ook wel olijfkernen genoemd. De informatie over het evenwicht kan worden doorgegeven aan de grote hersenen, kleine hersenen en andere delen van de hersenstam. De grote hersenen hebben te maken met de bewustwording, de kleine hersenen met de coördinatie tussen balans en bewegen.
Schade aan de medulla oblongata
Als je hersenstam op wat voor manier dan ook beschadigd raakt, kan dat grote gevolgen hebben. Schade aan de medulla kan onder meer verlammingsverschijnselen, moeite met slikken en gebrek aan bewegingscontrole veroorzaken. Ook kunnen delen van het lichaam ongevoelig voor aanraking worden. Overmatig alcoholgebruik heeft ingrijpend effect op de medulla oblongata. De alcohol verdooft het gebied, waardoor er bij binge drinken een blackout of coma kan optreden. Binge drinken betekent dat er in korte tijd een grote hoeveelheid alcohol gedronken wordt.
Waardoor kan schade aan de medulla oblongata worden veroorzaakt?
Er zijn een aantal oorzaken waardoor de medullah beschadigd kan raken. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan een ongeval of ontsteking. Daarnaast kan er een beknelling ontstaan door onder andere een hernia, een aangeboren afwijking of een tumor. Deze beschadigingen kunnen lichte klachten geven als een tintelend gevoel of pijn in de rug of benen, een doof gevoel in het onderlichaam, verlammingsverschijnselen of gevoelloosheid. Deze klachten kunnen ook veroorzaakt worden door andere aandoeningen. Daarom is het altijd raadzaam bij langdurige of toenemende klachten een arts te raadplegen.
De medulla oblongata in het kort
Samenvattend kunnen we zeggen dat de medullah oblongata een belangrijk onderdeel van de hersenstam is dat nodig is voor onze vitale functies. Daarnaast speelt het verlengde merg een belangrijke rol in de impulsbeheersing en emotionele reacties. In de medullah oblongata kruisen belangrijke zenuwbanen elkaar, waardoor iedere hersenhelft een tegengestelde kant van het lichaam aanstuurt. Een ernstige beschadiging van de medullah oblongata kan tot verlammingsverschijnselen leiden. Ook overmatig alcoholgebruik heeft grote invloed op de hersenstam.
Medulla oblongata en ademhaling
De ademhaling wordt gestuurd door het ademhalingscentrum, een groep zenuwcellen in het verlengde merg van het centraal zenuwstelsel (medulla oblongata, het gedeelte van de hersenen dat de hersenstam met het ruggenmerg verbindt). Vanuit het ademhalingscentrum lopen zenuwbanen naar de ademhalingsspieren.
Het ademhalingscentrum bepaalt hoe vaak en hoe diep moet worden ingeademd. Het wordt beïnvloed door:
- chemoreceptoren in de hersenen en de bloedvaten: meten de concentratie CO2, O2 en de zuurgraad (pH) van het bloed
- spiercontracties (inspanning)
- temperatuur, pijn, emoties, …
- longinhoud: te veel lucht (inflatie), te weinig lucht (deflatie), druk in de longen
- hoestreflex
Chemoreceptoren
In de hersenen en in de bloedvaten bevinden zich chemoreceptoren die continue het gehalte aan zuurstof en koolstofdioxide in het bloed meten. Wanneer CO2 stijgt in het bloed wordt het ademhalingscentrum geprikkeld: de ademhaling versnelt en verdiept. Er wordt dan meer CO2 uitgeademd, zodat het niveau in het bloed weer daalt naar de oorspronkelijke waarde. Een daling van O2 in het bloed stimuleert het ademcentrum zodat meer O2 wordt ingeademd.
Gerelateerde blogartikelen
Coördinatie en ademhaling
Tintelingen handen
Parkinson
Migraine
Epilepsie, stress en ademhaling
Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact