Pneumonie, wat is pneumonie?
Bacteriën en virussen kunnen overal komen, ook in je longen. Als ze de kans krijgen om daar te gaan groeien, veroorzaken ze een infectie in het omliggende longweefsel. Dat kan een pneumonie veroorzaken. Dit woord is afgeleid van het Latijnse pneumonia, wat longontsteking betekent. Wanneer deze aandoening niet op tijd wordt herkend, kunnen de longblaasjes flink verzwakt raken. Daardoor kunnen ze niet meer voldoende zuurstof opnemen.
Oorzaken
Een longontsteking kan door honderden verschillende micro-organismen (zoals bacteriën, schimmels) worden veroorzaakt. Vaak begint een longontsteking met een verkoudheid. In de meeste gevallen ruimt je lichaam zo’n verkoudheid op. Maar een enkele keer breidt de infectie zich uit tot in de longen. Het slijmvlies in de longen zwelt op en maakt nog meer slijm aan. Dit is een afweerreactie op de indringer. Maar door dat slijm op de longblaasjes kun je ook minder zuurstof opnemen. Daardoor wordt je benauwd.
Meestal is een bacterie of virus de oorzaak, maar ook ziektes als Q-koorts of legionella (veteranenziekte) kunnen pneumonie veroorzaken. Schimmels spelen vaker een rol als oorzaak van pneumonie bij mensen met immuunproblemen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan AIDS. Chemotherapie verzwakt ook je immuunsysteem. Daardoor neemt de kans op een longontsteking toe. Ook andere mensen met een verminderde weerstand lopen meer risico op pneumonie, zoals:
- Ouderen
- Jonge kinderen
- Bij een longziekte
- Rokers
- Een andere chronische aandoening zoals diabetes
Aspiratie pneumonie
Een longontsteking kan ook ontstaan door het inademen van bepaalde gassen. Of als er voedsel, braaksel of water in je longen terecht komt. Vaak gebeurt dit bij mensen met een slechte slikreflex. Dit kan komen door bepaalde spierziektes, zwakte of ouderdom. Soms blijft er iets in de mond hangen, wat daarna per ongeluk in je luchtpijp terechtkomt. Je begint dan te hoesten en hebt het gevoel dat je je verslikt. Het komt voor dat er dan toch een stukje voedsel in de longen komt. Dan kan er een longontsteking ontstaan door de ziekteverwekkers op het voedsel.
Aspiratie pneumonie door chronische hyperventilatie
Als je tijdens het eten door je mond ademt vergroot je het risico op aspiratie pneunomie. Jaren geleden had ik een cursist met aspiratie pneunomie. Bij haar ontstond dit door zich te verslikken. Door de mond ademen tijdens het eten vergroot het risico op aspiratie pneumonie. Een andere cursist vertelde namelijk dat hij als kind al via z’n mond ademde tijdens het eten. Dan vergroot je het risico dat je een stukje voedsel inademt dat in je longen terecht komt. Als iemand te benauwd is om door de neus te ademen tijdens het eten kun je ervan uitgaan dat er sprake is van chronische hyperventilatie.
Onderaan deze pagina vind je een gratis online test waarmee je chronische hyperventilatie kunt vastellen.
Inademen chemische stoffen
Ook gassen kunnen een longontsteking veroorzaken. Dit zijn irriterende gassen, die een heftige irritatie van de longblaasjes veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn:
- Chloorgas, bijvoorbeeld door chloor in een zwembad.
- Pesticiden, die je misschien wel in je tuin rondspuit.
- Recreatieve drugs.
- Rook, door bosbrand, huisbrand enz.
Symptomen van pneumonie
Er kunnen veel verschillende symptomen voorkomen bij een longontsteking. Meestal zijn dit klachten aan de luchtwegen. Bij een pneumonie (longontsteking) heb je vaak de volgende klachten:
- Moeilijk ademhalen.
- Benauwdheid.
- Hoesten.
- Koorts met ophoesten van stinkend slijm.
- Blauwe verkleuring van de huid vanwege een gebrek aan zuurstof. Dit is het beste te zien bij de lippen en de vingernagels.
- Snelle, oppervlakkige ademhaling.
- Versnelde hartslag.
- Een slap, futloos gevoel.
- Pijn die verergert bij het hoesten en diep ademhalen.
Diagnose
Meestal stelt de huisarts de diagnose van een longontsteking. Die luistert naar je longen. Het vocht van de longontsteking veroorzaakt namelijk een krakend geluid. Het geoefende oor van de arts kan dit horen. In enkele gevallen wordt er een röntgenfoto of CT-scan gemaakt.
Behandeling
Vaak is het niet duidelijk of de longontsteking wordt veroorzaakt door een virus of door een bacterie. Als een bacterie de oorzaak is, heeft je lichaam hulp nodig om die bacterie op te ruimen. Daarom krijg je meestal voor de zekerheid een antibioticakuur. Dit helpt meestal snel en goed tegen bacteriën. Tegen virussen helpt antibiotica niet. Een virus ruimt het lichaam gelukkig meestal zelf succesvol op. Ook als je geen klachten meer hebt, moet je de antibioticakuur afmaken. Zo weet je zeker dat alle bacteriën zijn opgeruimd. Als er een paar in leven blijven, kunnen ze opnieuw een longontsteking veroorzaken.
Wat kun je zelf doen bij een pneumonie?
Zelf kun je ook een paar dingen doen als je een longontsteking hebt.
- Drink voldoende water, zeker als je koorts hebt. Door het zweten verlies je veel vocht.
- Rust goed uit als je je zwak, moe of slap voelt.
- Rook niet en vraag of de mensen in je omgeving niet roken als je in de buurt bednt. De rook irriteert je longen. Die hebben al hun energie nodig om te herstellen van de pneumonie.
- Als je pijn hebt, kun je paracetamol of andere pijnstillers innemen.
Van hoestmiddelen en slijmoplossende drankjes is de werking meestal niet aangetoond. Deze middelen helpen niet om je longontsteking sneller te laten genezen.
Nasleep pneumonie ⎢astma
Het komt voor dat mensen snel herstellen van een longontsteking. Het komt ook voor dat de nasleep van een longontsteking geen pretje is. Soms heeft men dan nog weken last van benauwdheid, pijn op de borst en pijn tussen de schouderbladen. Het komt ook voor dat er meer medicatie nodig is om astma onder controle te houden. Deze nasleep kun je beperken daar je zelfhelend vermogen te versterken.
Medisch gezien gezond ademen
Eerder las je al dat mensen met een longziekte een risicogroep voor een longontsteking zijn. Het risico op aspiratie pneumonie neemt toe als gevolg van mondademhaling. Bovendien ontstaat er een structurele disbalans in het immuunsysteem door chronische hyperventilatie. Chronische hyperventilatie is namelijk een vorm van chronische stress. Van chronische stress is bekend dat het een negatieve invloed op het immuunsysteem heeft. Door weer op een medisch gezien gezonde manier te ademen is het zelfhelend vermogen te vergroten. Dat kun je leren via een therapie die ontwikkeld is door longarts professor Konstantin Pavlovich Buteyko.
Buteyko ademhaling ⎢Buteyko methode
Professor Konstantin Pavlovich Buteyko stond tien jaar lang aan het hoofd van een laboratorium in experimentele biologie en geneeskunde. In zijn leven heeft hij zich meer dan 50 jaar beroepsmatig bezig gehouden met de ademhaling. Zijn ontdekking was dat het zelfgenezend vermogen te verhogen is door chronische hyperventilatie te verhelpen. De Buteyko Methode is bijvoorbeeld een oplossing voor de meest ernstige vormen van astma. Na een longontsteking kan de Buteyko Methode je als vorm van rehabilitatie helpen om een lange nasleep met klachten te voorkomen.
Buteyko cursus
Veel mensen hebben in de loop der tijd verkeerde ademgewoonten aangenomen door stress. Dat heeft een grote impact op lichaam en geest die je weer ongedaan kunt maken. Dat is niet iets wat je even snel doet via ademhalingsoefening. Via de Buteyko therapie leer je in een week tot drie maanden beter te ademen in termen van medische normen. Dat betekent o.a. at je klachten afnemen en je energie toeneemt.
Als je de Buteyko Methode wilt leren kun je daar een individuele cursus (coronaproof), of de online cursus voor volgen.
Gerelateerde blogartikelen
Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Astma door stress
Hoesten door stress
Pijn borst
Benauwdheid
Snel buiten adem
Brok in keel wegkrijgen
Slijm in longen verhelpen
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact