Iedereen laat weleens een boer. In veel oosterse landen wordt het zelfs als compliment voor de kok gezien. In het westen vinden we het in het openbaar echter ongepast. Toch is het af en toe laten van een boer heel normaal. Het zorgt voor de nodige ontluchting van onze maag via onze slokdarm en mond. Er zijn echter ook mensen die zo vaak boeren dat ze hier last van ondervinden. Ook kan het een symptoom zijn van een ziekte of chronische aandoening.
Hoe ontstaat een boer
Wanneer we praten, eten of drinken slikken we ongemerkt lucht in. Deze lucht stapelt zich op in de maag. De maagwand geeft na enige tijd een seintje aan onze hersenen en laat vervolgens via de slokdarm en de mond lucht ontsnappen. Het hoorbaar vrijkomen van deze lucht is een boer. Deze lucht is dus recentelijk ingeslikt en komt na korte tijd vrij uit de maag. Soms komt met deze lucht wat vloeibare maaginhoud mee die zuur smaakt. In dat geval spreken we van een oprisping. Zowel boeren als oprispen maken deel uit van de natuurlijke functies van ons lichaam.
Het nut van boer laten
Het laten van een boer is een nuttige reflex. Deze normale lichaamsfunctie zorgt er namelijk voor dat de maag ontlucht wordt. Daarmee beschermt boeren de maag tegen overmatige uitzetting door luchtophoping. Zonder dit mechanisme kan de druk op de maag te hoog oplopen en zal de maagwand te veel worden opgerekt. Het is dus onderdeel van een noodzakelijk veiligheidsmechanisme.
Dit is vaak anders indien overmatig boeren een medische of psychosociale oorzaak heeft. Ook komt het soms voor dat het veiligheidsmechanisme niet goed werkt, waardoor iemand niet kan boeren.
Maag onderzoek: Waarom we boeren
In dit filmpje zie je dat dr. Wim, Maagdarm arts, – een maag onderzoek uitvoert. In het kader van boeren is het relevant om te bekijken, ik vond het een leuk filmpje. Helaas wordt de koppeling met ademhaling er niet in gemaakt, maar dat gebeurd gelukkig op deze website.
Niet kunnen boeren
Het onvermogen om te boeren wordt in de medische wereld retrograde cricopharyngeus discfunctie genoemd. Klachten die voorkomen bij het uitblijven van boeren zijn onder andere buikpijn, gebrek aan eetlust, flatulentie (winderigheid) en een opgeblazen gevoel. Het niet kunnen boeren treedt op wanneer de bovenste slokdarmspier niet meer kan ontspannen en dus geen lucht kan vrijgeven. Het vermogen om te slikken blijft wel intact.
Er is nog geen standaardmethode om deze medische aandoening vast te stellen. Wel blijkt uit onderzoek dat patiënten vaak een abnormale hoeveelheid gas in de maag hebben. Ook stellen artsen vaak een verhoogde spierspanning vast in de maag en slokdarm. In die gevallen is de rustdruk in de maag abnormaal hoog. Er is nog geen vast behandelplan waarmee deze kwaal kan worden weggenomen. In de medische literatuur wordt het toedienen van botox injecties genoemd als mogelijke oplossing. Dat is echter nogal wat.. Hieronder lees je korte samenvatting over een andere praktische en minder invasieve oplossing.
Je las net al dat artsen vaak een verhoogde spierspanning in de maag en slokdarm vaststellen. Nu is het zo dat er glad spierweefsel aanwezig is in de wand van het maagdarm-kanaal. Dit gladde spier kan ontspannen in de aanwezigheid van koolzuur, mits je daar normale hoeveelheden van in het bloed hebt. Daar kun je voor zorgen door te ademen volgens de medische normen.
Dat betekent rustig ademen als gewoonte. Daarbij adem je ontspannen via de buik en neus waarbij de ademhaling onhoorbaar, onzichtbaar en regelmatig is. Dit in tegenstelling tot een gespannen, hoorbare en onregelmatige ademhaling via de borst en mond.
Veel gapen en boeren
Zo’n opgeblazen gevoel is niet al te prettig, maar je kunt je ook afvragen waar de behoefte van het vele gapen vandaan komt. Veel gapen is een symptoom van chronische hyperventilatie. Dit is een vorm van verkeerd ademen waar je alles over te weten kunt komen op deze website.
Veel boeren ⎜ heel veel boeren
De boerreflex treedt bij iedereen op wanneer de druk in de maag te hoog wordt. Toch laat de ene persoon veel vaker boeren dan de andere. Dit heeft verschillende oorzaken. Zo komt veel boeren voor indien de maag niet goed kan ontspannen en de druk in de maag daardoor te snel oploopt. Ook wanneer de maag niet goed kan ontledigen komt dit vaker voor. Een andere veelvoorkomende oorzaak van vaak boeren is luchtslikken.
Ook hier ligt een link met ademhaling. Als je veel zucht zul je automatisch ook weer een diepe ademhaling nemen. Dat vergroot het risico op lucht inslikken. Dat gaat ook op voor mensen die veel gapen. Veel gapen, zuchten en diepen ademen als gewoonte zijn kenmerken van chronische hyperventilatie. Als je heel rustig ademt als gewoonte wordt het moeilijk om lucht door te slikken.
Het inslikken van lucht wordt ook wel aerofagie genoemd en ontstaat wanneer iemand tijdens het spreken of eten overmatig lucht inslikt. Een aantal zaken kunnen luchtslikken verergeren. Onrustig eten, kauwgom kauwen, stress en roken kunnen leiden tot het inslikken van extra lucht. Ook het eten van bepaalde voedingsmiddelen zorgt voor extra lucht in de maag.
Tot slot kan ook een verkoudheid of andere aandoening aan de neus of keel zorgen voor veel boeren. Daarbij schakel je over op mondademhaling waarbij je eerder lucht inslikt dan bij neusademhaling. Bij een rustige ademhaling als gewoonte komt verkoudheid overigens nauwelijks voor omdat je dan een sterk immuunsysteem hebt.
Overmatig boeren
Het boeren kan echter zo frequent voorkomen dat het tot sociale en fysieke ongemakken leidt. De kwaliteit van leven wordt hierdoor aangetast. We spreken dan van overmatig boeren. Wie hier last van heeft laat gedurende de gehele dag regelmatig boeren. Er is een verschil tussen het laten van een boer door luchtslikken en overmatig boeren. Vroeger dacht men dat luchtslikken eveneens de oorzaak was van overmatig boeren. Uit onderzoek blijkt nu echter dat hieraan ook drie andere oorzaken ten grondslag kunnen liggen.
Oorzaak overmatig boeren ⎢ 3 oorzaken
Overmatig boeren waarbij een klein deel van de maaginhoud meekomt is gerelateerd aan de wijze waarop iemand eet. Uit onderzoek blijkt dat overmatig oprispen een gedragsafwijking is. Het zoeken van afleiding kan helpen bij het bestrijden van overmatig oprispen. Patiënten die zich tijdens het eten op iets anders concentreren hebben minder last van oprispingen. Ook het volgen van cognitieve gedragstherapie kan het aantal oprispingen enorm verminderen.
Buitensporig veel boeren kan naast gedragsmatig ook fysiologisch en onvrijwillig zijn. Hiervan is sprake bij overmatig maag boeren. Patiënten die leiden aan deze vorm van overmatig boeren laten per uur meerdere keren een boer. Aan deze aandoening ligt vaak een refluxziekte of verstoorde spijsvertering ten grondslag. Artsen vinden vaak geen aanwijsbare oorzaak voor dergelijke klachten aan het spijsverteringskanaal.
Tot slot is ook excessief bovenmaags boeren een vorm van overmatig boeren. Deze vorm van boeren wordt ook wel supragastrisch boeren genoemd. Hieraan liggen meestal psychologische en gedragsfactoren ten grondslag. In de medische wereld wordt deze vorm van boeren daarom gekwalificeerd als gedragsstoornis.
Bovenmaags boeren
Indien het overmatige opboeren geen symptoom is van een onderliggende aandoening is vaak sprake van bovenmaags boeren. Bij deze vorm wordt lucht in de slokdarm gezogen. Deze lucht boert de patiënt al voor het de maag bereikt weer uit. Luchtslikken speelt hierbij dus wel een rol, maar deze vorm is niet gerelateerd aan het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Het bovenmaags boeren is onbewust vrijwillig en kent gedragsmatige oorzaken. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met stress, een verkeerde lichaamshouding, gewoontes van kauwen en slikken, maar ook de ademhaling.
Ondanks dat bovenmaags boeren een gedragsstoornis is kan het wel tot fysieke klachten leiden. Veelgehoorde klachten zijn buikpijn, winderigheid en een opgeblazen gevoel. Om dit te bestrijden wordt vaak gedragstherapie ingezet. Patiënten krijgen daarbij les in bewustwording en leren ontspanningstechnieken aan.
Veel boeren en misselijk
Zowel gedragsmatige als fysiologische vormen van overmatig boeren kunnen leiden tot fysieke klachten. Naast een opgeblazen gevoel en buikpijn wordt misselijkheid vaak als klacht genoemd. Deze misselijkheid ontstaat in de meeste gevallen echter niet door het boeren zelf. Wanneer veel boeren en misselijk zijn samen voorkomen zijn dit meestal twee symptomen van een andere onderliggende aandoening.
Wie bijvoorbeeld leidt aan een reflux- of darmziekte heeft vaak zowel last van overmatig boeren als van misselijkheid. Voorbeelden hiervan zijn het Prikkelbare Darmsyndroom en coeliakie. Ook maagzweren en een obstructie in de darm kunnen leiden tot beide klachten. Laat je daarom altijd onderzoeken door een arts indien je naast overmatig boeren last van misselijkheid hebt.
Je hebt hiervoor gelezen heeft dat de ademhaling een wisselwerking heeft met je maag-darm stelsel. Via de Buteyko therapie hebben verscheidene cursisten al goede resultaten behaald bij reflux en het prikkelbare darm syndroom.
Veel boeren en moe
Naast misselijk zijn is ook vermoeidheid een klacht die vaak samen voorkomt met overmatig boeren. Veel boeren is op zichzelf zelden een teken van een serieuze aandoening. Gaat het overmatige boeren echt gepaard met hevige vermoeidheid dan is de kans op een onderliggende ziekte aanzienlijk. Aandoeningen aan de maag, darm of alvleesklier leiden regelmatig tot overmatig boeren en vermoeidheid. Ook infectieziektes, allergieën, ontstekingen en bepaalde vormen van kanker kunnen tot moeheid en veel boeren leiden. Wees dus altijd alert wanneer deze symptomen samen langdurig optreden. Het is in dat geval verstandig om het advies van een dokter in te winnen.
Veel boeren laten hartkloppingen
Ook deze informatie zul je niet zo snel elders tegenkomen. Boeren en hartkloppingen kunnen namelijk met elkaar te maken hebben. Nu zul je te weten komen hoe deze klachten verweven kunnen zijn met de ademhaling. Als eerste wordt er bij chronische stress vaak diep en veel gegaapt. Dat vergroot de kans dat je lucht inslikt. In ernstige gevallen wordt er zelfs door de mond geademd tijdens het eten. Bijvoorbeeld wanneer de neus verstopt is. Ook dat vergroot het risico op het inslikken van lucht.
Ik ga al aan dat er bij chronische stress vaak diepe teugen lucht worden genomen en veel wordt gegaapt. Daar komt nog eens het gespannen zuchten bij. Dan raakt de ademhaling behoorlijk ontregelt. Dat kan leiden tot een onregelmatige hartslag, of zelfs hartkloppingen. Nee, niet alles is terug te voeren op de ademhaling maar wel een hoop. De basis voor een goede gezondheid is een medische gezien normale ademhaling.
Veel boeren en benauwd
Als je je zorgen maakt om de genoemde klachten in de bovenstaande titel: ga dan eerst naar de huisarts, of laat er onderzoek naar doen in het ziekenhuis. Blijkt alles ok te zijn? Nou, dan is het goed om volgende te lezen. Hoe boeren samengaat met chronische stress heb je net al gelezen. Ik wil je meekrijgen om te gaan denken in termen van een stressvolle ademhaling. Bij een chronische stress is er namelijk sprake van een stressvolle hoge borstademhaling. Bij een hoge stressvolle ademhaling trekken de borstspieren onnodig veel aan het borstbeen. Zo ontstaat een druk op de borst wat samengaat met benauwdheid. Een andere verklaring van benauwdheid lees je in het blogartikel te weinig lucht.
Veel boeren en winden laten
Tijdens het eten en drinken wordt er lucht ingeslikt. Deze ingeslikte lucht belandt in onze maag en darmen. Daar ontstaan ook gassen als gevolg van de afbraak van voedsel door bacteriën. Deze gassen raken vervolgens vermengd met de ingeslikte lucht. Als de totale hoeveelheid hiervan te groot is laten we een boer, of wind om de druk van de ketel te halen. Als je onnodig veel lucht inslikt zal dit vaker gebeuren dan je zou willen. Hiervoor heb je gelezen hoe een stressvolle ademhaling dit kan veroorzaken. Daarnaast blijft het natuurlijk goed om te kijken naar de juiste voeding waarmee je veel boeren en winden laten kunt voorkomen.
Wat te doen tegen boeren
Indien veel geboer een symptoom is van een onderliggende ziekte of gedragsstoornis moet deze uiteraard behandeld worden. Vaak is het echter een op zichzelf staande klacht. In die gevallen is het goed om te weten wat helpt tegen boeren. Voor hinderlijk geboer bestaat helaas geen eenduidige oplossing. Toch zijn er diverse mogelijkheden om de klachten te verminderen:
- Probeer zelf of met behulp van een therapeut stress en spanning te verminderen. Dit helpt om het luchtslikken te minimaliseren;
- Met de mond gesloten kauwen: dit kan echter een probleem zijn voor mensen die last hebben van benauwdheid. Benauwdheid is te verminderen via de Buteyko ademtherapie.
- Ontspan de halsspieren zoveel mogelijk en hanteer een goede slikmethode. Een logopedist kan hierbij helpen;
- Kies voor gezonde voeding en eet gevarieerd;
- Neem geen kauwgom en koolzuurhoudende dranken;
- Verminder de inname van eieren, koolsoorten, peulvruchten, suiker en vet;
- Eet niet meer dan twee tot drie stuks fruit per dag;
- Vermijd scherpe kruiden en specerijen.
Er worden bij de apotheek en drogist ook medicijnen verkocht die gasvorming en boeren tegen moeten gaan. Voor een deel van deze medicijnen is een recept vereist en het gebruik ervan is niet onomstreden. Probeer daarom altijd eerst om middels bovenstaande adviezen de oorzaak weg te nemen.
Via ademhaling boeren verhelpen, of verhelpen
Een normale ademhaling kan helpen om veel geboer tegen te gaan. Je weet nu bijvoorbeeld dat een juiste manier van ademen helpt om het gladde spierweefsel van het maag-darm stelsel te ontspannen. Ook verklein je het risico op het inslikken van te veel lucht. Door op de juiste manier te ademen maak je gebruik van de belangrijkste ademhalingsspier, het middenrif. Dan voorkom je dat je onnodig de ademhalingsspieren in je nek aanspant. Hierboven las je al dat het ontspannen van de hals ademhalingsspieren van belang is om boeren tegen te gaan. Dit kun je allemaal leren van de Buteyko therapie.
Buteyko adem therapie
Via de Buteyko therapie kun je veel boeren verhelpen, of verminderen. Een gezonde ademhaling zal ook leiden tot meer energie, een beter concentratievermogen en minder gevoelens van stress. Via ademhalingsoefeningen, leefstijl adviezen en stressreductie kun je stapsgewijs chronische hyperventilatie verhelpen. Je zult dan ontspannen via de buik en neus ademen. Regelmatig en onhoorbaar.
Dit heeft een positief effect op alle lichaamsprocessen, waarin je verder kunt verdiepen op deze website. Als je de Buteyko therapie wilt volgen dan kun je dat doen via een online cursus inc. 2 uur persoonlijke begeleiding, of via de individuele cursus. Als je meer over de Buteyko therapie wilt weten kun je daarover lezen op de homepagina.
Gerelateerde blogartikelen
Meet je ademconditie
Chronische hyperventilatie symptomen
Prikkelbare darm syndroom
Colitis Ulcerosa
Overspannen zijn
Gapen
Scheet laten
Astma door stress
Trachea
Dik slijm keel
Brok in keel wegkrijgen
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact