Cyanose. Soms komt het voor dat de huid een andere kleur krijgt dan de normale kleur. Dit kan verschillende oorzaken hebben, waaronder een belemmering van je bloeddoorstroming. Je huid is een orgaan dat sterk doorbloed wordt. De kleur van de huid wordt voor een groot deel bepaald door het bloed.
Door je huid stroomt zowel zuurstofrijk bloed als zuurstofarm bloed.
Zuurstofrijk bloed is helder rood van kleur, terwijl zuurstofarm bloed juist donkerrood van kleur is. Als je huid een tekort heeft aan zuurstofrijk bloed dan kan je last krijgen van blauwe vlekken op je huid. Dit wordt ook wel cyanose genoemd. Cyaan is blauw, waardoor een blauwe huid cyanose wordt genoemd. Hier lees je onder meer wat cyanose precies is, welke oorzaken er zijn en wat je er tegen kan doen. Cyanose wordt ook wel blauwzucht genoemd.
Verschillende huidverkleuringen
Er bestaan verschillende oorzaken waardoor je last kan krijgen van een huidverkleuring. Zo kan je bijvoorbeeld verbranden door de zon, waardoor je huid rood wordt. De koude kan weer blauwe vingers veroorzaken. Dit zijn vrij onschuldige oorzaken van huidverkleuringen, maar het kan ook komen door een zuurstofgebrek. De kleur van je huid heeft veel te maken met het bloed dat er doorheen stroomt.
Bloed is rood vanwege het eiwit hemoglobine in rode bloedcellen dat zuurstof kan binden. Als rode bloedcellen veel zuurstof bevatten dan krijg je helder rood bloed. Als ze minder zuurstof bevatten dan worden rode bloedcellen meer donkerrood van kleur. Als je een zuurstof tekort hebt dan stroomt er veel donkerrood bloed door je huid en kan het je huid een blauwe tint geven. Als weefsel afsterft kan het zelfs zorgen voor een blauwe of zwart kleurige huid.
Rode huid, witte huid, blauwe huid
Bij verschillende oorzaken kan je huid ofwel een rode, ofwel een witte of een blauwe kleur krijgen. Je krijgt een rode huid als de bloedvaten in de huid zich plaatselijk verwijden en er dus veel zuurstofrijk bloed onder je huid door stroomt.
Bij een shock krijg je een witte huid en kan het ook koud en klam aanvoelen. De bloedsomloop werkt niet meer op volle sterkte en al het bloed gaat naar de hersenen en het hart om te overleven. Daarom gaat er automatisch minder bloed naar andere organen en krijgt je huid een witte kleur vanwege het bloedtekort. Dit kan komen door onder meer een hartinfarct of veel bloedverlies.
Als je huid blauw wordt dan komt dit door een langdurig gebrek aan zuurstofrijk en helder rood bloed.
Oorzaken Cyanose
Cyanose kan verschillende oorzaken hebben. Eén van de oorzaken van een blauwe huidverkleuring is bijvoorbeeld een hartaandoening. Verder kan cyanose ook optreden door een longaandoening met een verstoorde gasuitwisseling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan longemfyseem.
Ook polycytemie kan een oorzaak zijn van cyanose. Bij polycytemie vermenigvuldigen de rode bloedcellen zo erg dat het bloed indikt. Dit zorgt voor een blauwe verkleuring van de huid. Het kan leiden tot een verhoogde bloeddruk, hartfalen of trombose.
Centrale Cyanose
Centrale cyanose is ernstig, omdat er hierbij sprake is van een verminderde bloedtoevoer naar de longen. Dit krijg je onder meer als je op grote hoogte verblijft, waar de lucht minder zuurstofrijk is. Centrale cyanose kan verschillende oorzaken hebben waaronder hartklachten en longaandoeningen.
Centrale cyanose is te herkennen aan het krijgen van een blauwe tong en blauwige huidverkleuring in het gezicht. Vooral het verkleuren van de tong naar paars / rood is een goede indicatie of je last hebt van centrale cyanose.
Pneumonie Cyanose
Bij centrale cyanose kan je nog onderscheid maken in verschillende soorten cyanose. Zo heb je onder meer cyanose, waarbij er sprake is van gedaalde hoeveelheid zuurstof in het bloed. Dit kan ontstaan bij hypoventilatie, copd, longoedeem of pneumonie. Over copd vind je onderaan deze pagina een blogartikel. Over hypoventilatie longoedeem worden er nog blogartikelen gepubliceerd.
Pneumonie is een longontsteking, waarbij je last hebt van een infectie van de longblaasjes en het omringende weefsel. Pneumonie kan voorkomen in een deel van de long, één van de longen en het is zelfs mogelijk dat het voorkomt in beide longen. Dit kan je behandelen door middel van antibiotica, maar als je er niet op tijd bij bent dan verzwakken de longblaasjes en krijgt het longweefsel geen zuurstof meer.
Verschillende micro-organismen kunnen een longontsteking veroorzaken, maar het zijn vaak bacteriën, zoals pneumokokken. Schimmels als oorzaak komt minder vaak voor en komt vooral voor bij mensen met immuunstoornissen. Symptomen van een longontsteking of pneumonie zijn onder meer kortademigheid, koorts, hoesten en een snelle en oppervlakkige ademhaling.
Perifere Cyanose
Perifere cyanose kan ernstig zijn, maar dat is niet per se het geval. Zo heeft iedereen weleens last gehad van blauwe vingers of tenen, doordat het erg koud was. Maar perifere cyanose kan ook andere, meer ernstigere oorzaken hebben. Perifere cyanose krijg je door een slechte doorbloeding, waarbij de perifere vaten vernauwen. Dat is dus vaak zo door extreme kou, maar het is ook mogelijk dat het optreedt bij bij ernstig inwendig of uitwendig bloedverlies.
Zo kan perifere cyanose bijvoorbeeld ontstaan door buikvliesontsteking of een ophoping van bloed in het lichaam. Je lichaam gaat in overleving en zal het bloed vooral laten stromen naar de belangrijke organen als de hersenen, de longen en het hart. Op andere, minder belangrijke plekken als armen, benen en lippen, zal er minder bloed stromen en zal de huid daardoor blauw kleuren.
De belangrijkste oorzaken van deze cyanose zijn:
- Een slechte perifere doorbloeding
- Verblijf op hoogte
- Schrik of heftige emoties
- Buikvliesontsteking of septische shock,
- Ziekte van Raynaud
- Inwendige of uitwendige bloeding of trombose.
Hoge bloeddruk cyanose
Mensen hebben meestal last van een hoge bloeddruk in de slagaders door het hele lichaam, van armen en benen tot aan de organen. Maar het komt in zeldzame gevallen ook voor dat de druk in de vaten van de longen oploopt, zoals bij pulmonale arteriële hypertensie. Dit is een levensbedreigende aandoening. Deze hoge druk in de longen is niet goed te meten en is alleen met een echo door een specialist te zien. PAH ontstaat vaak op jonge leeftijd en komt vooral voor bij vrouwen.
Symptomen van PAH zijn onder meer flauwvallen, het opzwellen van voeten en onderbenen, pijn op de borst, een snelle pols, benauwdheid, een vergrote lever en cyanose, waarbij de lippen blauw kleuren. Veel mensen gaan hierbij pas laat naar de dokter. In een vergevorderd stadium kunnen mensen met PAH al vermoeid raken van dagelijkse dingen als aankleden of douchen. Het is dus erg belangrijk om er snel bij te zijn.
Het kan meerdere gevolgen hebben, maar er is niet altijd een duidelijke oorzaak te vinden. Het is een zeldzame ziekte, waaraan mensen zonder behandeling binnen 2 á 3 jaar kunnen overlijden. Ook met behandeling is de levensverwachting lager dan bij veel vormen van kanker. Mensen krijgen last van vermoeidheid en kortademigheid, maar de klachten worden lang niet altijd opgemerkt. Als de situatie erger wordt dan kan men ook last krijgen van onder meer cyanose, waarbij je last krijgt van blauwe lippen en huid. Het is belangrijk om de symptomen snel op te merken en ook snel een specialist te raadplegen.
Zuurstoftekort en cyanose
Zuurstoftekort is een belangrijke oorzaak van cyanose. Dit is ernstig omdat zuurstoftekort ernstige consequenties heeft voor het functioneren van vitale functies en processen in het lichaam. Er bestaan verschillende termen voor zuurstoftekort, waaronder cyanose. Bij cyanose verkleuren de slijmvliezen en de huid blauw als gevolg van zuurstoftekort in het bloed. De hemoglobine kleurt donkerder rood en de huid en slijmvliezen kleuren daardoor blauw.
Soorten zuurstoftekort
Daarnaast heb je ook hypoxie, waardoor je zuurstoftekort hebt in de weefsels. In de cellen ontstaat een zuurstoftekort, waardoor ze niet optimaal kunnen functioneren. Ten slotte heb je ook hypoxemie, waarbij een tekort aan zuurstof in het bloed ontstaat.
Symptomen zuurstoftekort
Er bestaan meerdere tekenen van een zuurstoftekort, waaronder onrust en opwinding, een versnelde ademhaling of hartslag, een bleek of grauw gelaat, blauwe verkleuring van slijmvliezen in de vingers, nagels lippen, tong of gelaat, onduidelijke spraak, verlaagd bewustzijn, coördinatiestoornissen en slaperigheid.
Huidzweren
Als het gaat om een slechte bloedtoevoer dan kan je last krijgen van huidzweren en verkleuringen rondom de huid. Je loopt het risico op een infectie. Een zweer gaat niet zomaar weg, omdat je zuurstofrijk bloed nodig hebt om te genezen. Vooral diabetici hebben regelmatig te maken met huidzweren, omdat zij een verhoogd risico lopen op afsluitingen en vernauwingen in de kleine bloedvaten.
Cyanose baby
Cyanose kan ook voorkomen bij baby’s, waarbij het vaak wordt veroorzaakt doordat de ademhaling niet goed op gang komt. Cyanose bij baby’s wordt nog lang niet altijd herkend, waardoor dit kan leiden tot ernstige problemen. Het vroegtijdig erkennen van centrale cyanose bij baby’s is daarom van groot belang. Een verlaagde zuurstofverzadiging kan leiden tot een blauwe of bleke verkleuring van de huid.
Bij baby’s met een donkere huidskleur kan het moeilijker zijn om deze verlaagde zuurstofverzadiging te ontdekken. Als er twijfel is dan kan het helpen om de kleur van de handpalmen en voetzolen van de baby te vergelijken met die van de onderzoeker. Als het verschil erg groot is dan is de kans groot dat er sprake is van cyanose.
Onderzoek en diagnose Cyanose
Je kan cyanose onderzoeken door het zuurstofgehalte of zuurstofsaturatie in het bloed te meten. Dit doet de arts via een zuurstofsaturatiemeter (zie afbeelding). De arts plaatst een knijper op een vinger, teen of oorlel. Deze knijper gebruikt licht om de hoeveelheid zuurstof in het bloed te meten. Sensoren detecteren de hoeveelheid zuurstof in het bloed door de manier waarop het licht door de vinger, teen of oorlel schijnt.
Er wordt ook een sputumkweek gebruikt als het vermoeden van longontsteking bestaat. Bij hartafwijkingen is een echocardiografie nodig en ook worden angiografie en venografie gebruikt als onderzoeksinstrumenten. Andere onderzoeken, zoals een CT-scan van de borstkas of een radiografisch onderzoek kunnen ook ingezet worden. Zo wordt uiteindelijk de oorzaak van Cyanose achterhaald.
Cyanose behandeling
Als je huid blauw kleurt en je ook last hebt van ademhalingsproblemen of pijn op de borst dan moet je onmiddellijk naar het ziekenhuis. Het kan namelijk gaan om een levensbedreigend probleem. Als de verkleuring langzaam verloopt of het alleen gaat om een verkleuring van je handen en voeten dan is het ook voldoende om naar een huisarts te gaan. Het gaat hierbij namelijk vaak om een probleem met de bloedsomloop wat minder ernstig is.
Buteyko ademhaling ⎜ Buteyko therapie
Via de Buteyko adem methode kun je voldoende zuurstof in alle organen, cellen en weefsels van je lichaam optimaliseren. Daarmee pak je de oorzaak van cyanose aan en kun je cyanose (deels) verhelpen. Claimen dat de Buteyko therapie de oplossing voor al je gezondheidsproblemen zou zijn is een beetje te veel. Deze therapie kan wel goed helpen om de gezondheid aanzienlijk en meetbaar te verbeteren. Vooral bij longaandoeningen, hartklachten en een hoge bloeddruk.
Als je meer over deze therapie wilt weten kun je kijken op de homepagina. Ik ben René van den Heuvel en werk fulltime als Buteyko therapeut. Als je al meer weet over deze methode dan kun je overwegen om de online cursus (incl. persoonlijke begeleiding) of de individuele cursus te volgen.
👇Laat je hieronder een berichtje achter?🍃
Gerelateerde blogartikelen
Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Pneumonie
Longemfyseem
Hyperventilatie hoge bloeddruk
Snel buiten adem
Trommelstokvingers
6 minuten wandeltest
Herstel gebrok rib
Oorsuisen door stress
Taaislijmziekte
Astma door stress
Hartoverslagen door stress
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact