Wat is glad spierweefsel?
Spieren bestaan uit spiercellen. Er zijn twee typen spierweefsel. Dwarsgestreept spierweefsel en glad spierweefsel. Glad spierweefsel vind je rondom je organen en je bloedvaten. Dit spierweefsel wordt aangestuurd door je autonome zenuwstelsel, waaronder je ademhaling.
Wat is glad spierweefsel nu precies? Het gladde spierweefsel bestaat uit spiercellen die langzaam samentrekken. Je kunt deze spieren niet bewust aanspannen. Ze werken langzaam, maar zijn bijna onvermoeibaar. In je lichaam zitten deze spiercellen bijvoorbeeld in je maag-darmkanaal, in de wand van je slagaders en in je blaas.
Glad spierweefsel
Verschil tussen glad en dwarsgestreept spierweefsel
Dwarsgestreepte spiervezels zitten in je skeletspieren. Bijvoorbeeld in je kuitspier, je bovenbeenspier en in je schouderspieren. Deze kun je bewust aanspannen. Dwarsgestreept spierweefsel staat dus onder controle van je centrale zenuwstelsel. Je zenuwstelsel bestaat namelijk uit twee delen:
- Het centrale zenuwstelsel: dit gedeelte kun je bewust besturen. Hiermee kun je bijvoorbeeld je spieren aansturen om te typen op je computer of om op te staan uit je stoel.
- Je autonome zenuwstelsel: dit gedeelte regelt de onbewuste processen. Zoals je spijsvertering, je bloeddruk, hartslag en je ademhaling.
Je autonome zenuwstelsel stuurt ook je gladde spierweefsel aan. Je kunt het niet bewust besturen. Je kunt dus niet bewust je darmen aanspannen of je bloeddruk verhogen. Dit regelt je lichaam namelijk onbewust.
Verschil in opbouw
Een ander verschil tussen glad en dwarsgestreept spierweefsel zit in de opbouw. Glad en dwarsgestreept spierweefsel bestaan allebei uit actine en myosine. Actine is de buitenkant van de spiervezel. Myosine is het gedeelte van de spiervezel dat zich langer en korter kan maken. Als de myosine samentrekt, komt de spiervezel onder spanning te staan. Laat de myosine weer los, dan ontspant de spiervezel. De verbinding tussen elk stukje actine en myosine heet een actine-myosinefilament.
In dwarsgestreept spierweefsel liggen actine en myosine in een lange ketting aan elkaar. Elke spier heeft veel lange kettingen naast elkaar liggen. Daardoor ontstaan de typische dwarse strepen (sarcomeren). Dat is telkens de overgang van de actine naar de myosine. Bij glad spierweefsel heeft elke spiercel actine en myosine in een soort web liggen. Of de spiercel heeft slechts één actine-myosinefilament.
Functie glad spierweefsel
De belangrijkste van functie glad spierweefsel is samentrekken. De precieze functie verschilt per orgaan. Hieronder lees je een kort overzicht van functie glad spierweefsel:
- In het spijsverteringskanaal zorgen gladde spiercellen voor het voortbewegen van het voedsel.
- In de bloedvaten regelen gladde spiercellen de bloeddoorstroming en de bloeddruk door het vernauwen en ontspannen van de vaatwand.
- Ze helpen het aan- en ontspannen van de blaas.
- Glad spierweefsel verbreedt en versmalt je pupil en verandert de grootte van je lens. Zo kun je scherp blijven zien.
- Ze zetten je haren overeind, bijvoorbeeld als je het koud hebt of kippenvel krijgt.
Rol van ademhaling in het ontspannen van glad spierweefsel
In je longen zit ook spierweefsel. Bijvoorbeeld om de bronchiën. Dit zijn de vertakkingen van je luchtwegen. Glad spierweefsel verandert de diameter van de bronchiën. Hierdoor wordt de opening voor de luchttoevoer groter of kleiner. Als je je gaat inspannen, is er meer zuurstof nodig. Het gladde spierweefsel in de bronchiën ontspant dan. In de ideale situatie zal de opening van de luchttoevoer groter worden.
Bij veel mensen is er echter sprake van een hoge, snelle, onregelmatige, stressvolle borstademhaling. Hierdoor verkrampt het gladde spierweefsel in het lichaam. Niet alleen om de bronchiën, maar ook om de bloedvaten, het spijsverteringskanaal en de blaas. Deze ademhaling verstoort namelijk de delicate balans van de bloedgassen zuurstof en koolzuurgas.
Bij een hoge, snelle, onregelmatige, stressvolle borstademhaling wordt er teveel koolzuurgas afgeblazen. En laat nu net dit koolzuurgas een ontspannende werking hebben op het gladde spierweefsel. En wat gebeurd er zonder deze ontspannende werking? Ja, dan gaat het gladde spierweefsel verkrampen. Dit is een vorm van verkrampingen die voorkomen bij verkeerd ademen.
Hartspierweefsel: het derde type spierweefsel in je lichaam
Er is nog een derde type spierweefsel in je lichaam: hartspierweefsel. Als je hart gemaakt zou zijn van glad spierweefsel, kon dit niet snel genoeg aanspannen om zo vaak per minuut te slaan. Hartspierweefsel heeft de eigenschappen van dwarsgestreept spierweefsel én van glad spierweefsel. Hartspierweefsel heeft ook actine-mysionefilamenten die dwarse strepen vormen.
Maar net als glad spierweefsel kun je je hart niet bewust controleren. Daarnaast heeft hartspierweefsel ontzettend veel mitochondriën. Bijna 35% van je hartspier bestaat uit deze kleine energiefabriekjes. Ze zorgen ervoor dat je hartspier voldoende energie krijgt om constant te blijven werken. Wil je meer weten over de relatie tussen je hart en je longen? In het blogartikel hartoverslag door stress vind je meer informatie.
Aandoeningen en ziektes van glad spierweefsel
Omdat glad spierweefsel op veel verschillende plekken in het lichaam zit, kan het ook op veel plekken misgaan. Voor de belangrijkste organen lees je hier een korte omschrijving van wat er kan gebeuren als het gladde spierweefsel niet goed werkt.
Spijsvertering en gastroparese
De belangrijkste rol van gladde spiervezels in het spijsverteringskanaal is het verplaatsen van voedsel. Als je gladde spiercellen niet goed werken, kan bijvoorbeeld je maag zich niet goed of te langzaam legen. Dit heet gastroparese (vertraagde maaglediging). Daardoor kun je last krijgen van langdurige misselijkheid en braken.
Daarnaast kan het zijn dat de gladde spiervezels in je darmen het voedsel niet goed verplaatsen. Dan kun je bijvoorbeeld last krijgen van verstoppingen of buikpijn.
Door het verhelpen van een hoge, snelle, onregelmatige stressvolle borstademhaling komen je ademhalingsgassen in balans. De koolzuurgas concentraties in het lichaam zullen daardoor stegen. Door de ontspannende werking van koolzuurgas op het gladde spierweefsel zijn verscheidene spijverteringsproblemen te voorkomen. Zie bijvoorbeeld ook het artikel over het prikkelbare darmsyndroom.
Urinewegen en nieren
Glad spierweefsel zit ook in je nieren, je blaas en je urinewegen. Als je gladde spiervezels niet goed werken, kun je chronische nierproblemen krijgen. De blaas staat volledig onder controle van glad spierweefsel. Als dit niet goed werkt, krijg je last van incontinentie of loop je een groter risico op blaasontsteking.
Genitaliën
In de baarmoeder speelt glad spierweefsel een belangrijke rol bij de geboorte van je kind. Bij mannen is glad spierweefsel betrokken bij de zaadlozing. Als de gladde spiervezels niet goed werken, kan dit problemen opleveren bij de vruchtbaarheid en bij de geboorte.
Hart- en vaatproblemen
In de vaatwand van je bloedvaten zorgen de gladde spiervezels ervoor dat de diameter van je bloedvaten kan veranderen. Het aanspannen van de spiervezels verkleint de diameter en verhoogt daarmee de bloeddruk. Het ontspannen van de vaatwand verlaagt de bloeddruk. Aderverkalking (arteriosclerose) kan onder andere een gevolg zijn van minder goed werkende gladde spiercellen. Een continue aanspanning van de gladde spiercellen in de vaatwand kan leiden tot een verhoogde bloeddruk.
Je weet nu wat de oorzaak is van zo’n continu spanning van de gladde spiercellen. Door hoog, snel, onregelmatig en stressvol via de borst te ademen wordt er teveel koolzuurgas afgeblazen. Dit feit leidt tot een verkramping van de bloedvaten waardoor de bloeddruk stijgt. Bij een medische gezien gezonde ademhaling is er genoeg koolzuurgas in het lichaam waardoor je bloedvaten (en jij) lekker kunnen ontspannen.
Luchtwegproblemen
In de longen kan spanning in het gladde spierweefsel leiden tot astma. Bij astma vernauwen de bronchiën namelijk door het aanspannen van de gladde spiercellen.
Misschien is dit ook nog een interessant artikel: astma moeite met uitademen.
Buteyko adem methode
Een snelle, hoge, onregelmatige stressvolle borstademhaling leidt tot het afblazen van teveel koolzuurgas. En koolzuurgas zorgt voor het ontspannen van het gladde spierweefsel. Bij een tekort aan koolzuurgas raakt dit spierweefsel te gespannen.
Dit doe je dus zelf, via je ademhaling.
Je kunt ook weer leren om binnen de medische te ademen. Dat is een fijne ontspannen ademhaling via de neus en buik als gewoonte. Zonder continu te hoeven gapen, zuchten, of diepe teugen lucht te nemen. Wil je dit leren? Dan heb je hiervoor al een mogelijkheid zien voorbij komen voor het volgen van de online Buteyko cursus. Een andere optie is de 1 op 1 offline Buteyko cursus.
Gerelateerde blogartikelen
Bohr effect
ph waarde bloed ( en ademhaling
Chronische hyperventilatie symptomen
Chronische hyperventilatie symptomen test
hoge bloeddruk hoofdpijn nekpijn
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact