Niezen, we doen het allemaal regelmatig en het hoort er gewoon bij. Bepaalde aandoeningen zoals een verkoudheid of hooikoorts kunnen ertoe leiden dat de nies-frequentie oploopt. In dat soort situaties kan het erg hinderlijk zijn. Maar wat is niezen nu precies en waarom doen we het eigenlijk? Je vraagt je dit waarschijnlijk niet dagelijks af. Maar ervan uitgaand dat ons lichaam niets ‘zomaar’ doet is die vraag best interessant om eens wat dieper op in te gaan.
Niezen
Wat is niezen? Waarom nies je?
Niezen is een krachtige en onwillekeurige samentrekking van spieren. Het is bedoeld om de neus te zuiveren van irriterende stoffen. Als de neus geprikkeld wordt stuurt de zogenaamde drielingzenuw een signaal naar het reflexcentrum in onze hersenen.
Het reflex signaal dat wordt uitgestuurd zorgt voor een krachtige samentrekking van de ribben en de longen.
Het gevolg is dat we moeten niesen. Dit is niet of nauwelijks te onderdrukken. Dat is overigens ook zeer onverstandig. Niezen is bedoeld om stoffen uit de neus te verwijderen die als onaangenaam worden beschouwd. Het onderdrukken verhindert dit en dat is volgens de signalen die de hersenen krijgen dus niet de bedoeling.
Niesbuien, veel niezen achter elkaar
Niesbuien kunne verschillende oorzaken hebben. Als je verkouden bent kan dit gepaard gaan met vaker moeten niezen. Ook kun je hierdoor vaak achter elkaar moeten niesen. Sommige mensen hebben hier echter vaker last van. Vaak kampen zij met een allergie. Ze beginnen te niezen zodra ze in aanraking komen met de stof die de allergie veroorzaakt.
Dit kan bijvoorbeeld katten- of hondenhaar zijn, maar sommige mensen zijn allergisch voor andere zaken zoals pollen van bepaalde bomen en planten. Deze aandoening kennen we als hooikoorts. Dit komt meestal voor in bepaalde delen van het jaar als bomen en andere gewassen weer gaan uitlopen. Bij ernstige klachten kan hiervoor medicatie worden gebruikt om het niesen en andere symptomen te onderdrukken.
Niezen en een hoge borstademhaling
Als je niest stoot je met een flinke snelheid lucht uit en daarmee blaas je gelijk enorme hoeveelheid koolzuurgas uit. En bij een stressvolle hoge borstademhaling is er al sprake van te weinig koolzuurgas in de longen en het bloed. (Dit is het geval bij chronische stress) Met het niezen wordt deze disbalans tussen zuurstof en koolzuurgas alleen maar verder vergroot. Daarmee verzwakt het immuunsysteem en ben je vatbaarder voor verkoudheden. Mensen die de Buteyko cursus volgen beseffen dat hun ademhaling niet helemaal is zoals het hoort.
Een loopneus niezen
We spreken van een loopneus als er voortdurend snot uit de neus komt en je dus continu met een zakdoek loopt of om de haverklap je neus moet snuiten. Een loopneus gaat soms gepaard met een nies, maar dat hoeft niet. Je kunt bijvoorbeeld een loopneus krijgen als je buiten in de kou bent en daarna een warme ruimte binnen stapt. Niezen is dan meestal niet aan de orde. Als je last hebt van een verkoudheidsvirus dan kunnen deze twee dingen wel samengaan.
Veel niezen in huis
Als je veel niest in huis dan kan dit te maken hebben met een allergie. Huisstofmijt is een vaak voorkomende bron van deze allergie. Maar het kan ook dat je allergisch bent voor een huisdier. Honden, katten, vogels en knaagdieren kunnen zo’n allergie veroorzaken. Je kunt dit testen door te onderzoeken of je ook vaak moet niezen als je in een huis bent waar geen dieren wonen. Als dat niet het geval is dan is de kans groot dat je huisdier de oorzaak is. Als je ook elders last hebt van niezen dan is waarschijnlijk een andere stof de oorzaak. Je huisarts kan je doorverwijzen voor een allergie onderzoek in het ziekenhuis.
Huisstofmijt en ademhaling
In een ziekenhuis wordt getest waar je allergisch voor bent. Als huisstofmijt de boosdoener is dan kun je maatregelen nemen. Vervang vloerbedekking door een ‘harde’ vloer en je matras voor een hypoallergeen exemplaar. Beddengoed zeer regelmatig wassen en de woning goed ventileren zijn andere maatregelen die je kunt nemen. Als de allergie door een huisdier wordt veroorzaakt dan kun je de klachten soms beperken door medicatie te gebruiken. Als dit onvoldoende soelaas biedt dan zit er vaak niets anders op dan voor je huisdier een nieuw thuis te zoeken.
Allergie kijk ook of je zelf oorzaak van het probleem bent.
Als je teveel ademt (meer dan de medische norm) dan stijgt je natuurlijke histamine productie tot boven de normale hoeveelheden. Dat is het geval bij een hoge gespannen borstademhaling in combinatie met veel gapen, zuchten en tal van andere zogenaamde ‘onverklaarbare’ spanningsklachten? Je denkt misschien dat je allergische reacties met stress te maken heeft. Maak het specifieker: het heeft te maken met een stressvolle ademhaling.
Twijfel je, geloof je het niet? Verdiep je dan verder. Doe bijvoorbeeld deze ademtest om te zien of je binnen de medische norm ademt. Daarnaast kun je je ook verder verdiepen op deze website, bijvoorbeeld op de pagina chronische hyperventilatie symptomen. En als je vragen hebt, dan drop je gewoon even een mailtje bij me.
Kan je niezen in je slaap?
Niezen tijdens je slaap is niet mogelijk. Hoesten kan wel, maar voor een nies is het nodig om je spieren aan te spannen. Dat kan niet tijdens je slaap. Tijdens de Remslaap zijn namelijk al je spieren ‘verlamd’. De enige spieren die nog werken zijn je oogspieren, vandaar dat dit de Rapid Eye Movement slaap wordt genoemd. Tijdens een fase waarin je heel licht slaapt, voor en na de REM-slaap, zou je in principe wel kunnen niezen, maar de kans dat dit gebeurt is vrijwel nihil. Als je als niest in je slaap schrik je hiervan vrijwel altijd meteen wakker.
Niezen na het eten
Niezen na het eten heeft vrijwel altijd te maken met wat je hebt gegeten. Het is algemeen bekend dat peper aanzet tot niezen. Heb je net je biefstuk gepeperd en raak je per ongeluk je neus aan dan is de kans op een niesbui groot. Maar ook kruidig eten kan ervoor zorgen dat je moet niezen. Je kunt dit voorkomen door je eten minder pittig te kruiden of bepaalde kruiden te vermijden als je erachter komt dat je daarvan vaker moet niezen. Als je je eten lekker vindt zoals het is dan kun je het genies natuurlijk ook voor lief nemen.
Veel niezen, vaak niezen
Veel en vaak niezen kan te maken hebben met een verkoudheidsvirus. Als je daarmee besmet bent dan kun je gedurende korte of langere tijd last hebben van veel gesnotter, gehoest en genies. Gelukkig is dat van voorbijgaande aard. Als je vaak moet niezen zonder dat er sprake is van een verkoudheidsvirus dan is de kans groot dat een allergie de boosdoener is. Misschien kun je zelf ontdekken waar je allergisch voor bent, zo niet dan kun je dit in een ziekenhuis of kliniek laten testen. Tegen allergie kun je soms medicatie gebruiken. Beter is natuurlijk om de bron van allergie te vermijden, maar dat is niet altijd mogelijk of wenselijk.
Niezen bij verkoudheid
Verkouden worden is iets dat ons mensen regelmatig overkomt. Het is niet erg, je gaat er niet dood aan. Het is hooguit hinderlijk. Sinds de uitbraak van corona in 2020 moeten mensen die buiten de deur werken of met mensen met een zwakke gezondheid samenleven of in aanraking komen, zich bij klachten testen op het Covid-virus. Als je een ‘gewoon’ verkoudheidsvirus hebt dan kun je in principe doorwerken. Pas wel op dat je geen mensen in je omgeving besmet. Nies en hoest in je ellenboog en was regelmatig je handen. Als je naast veel niesen ook last hebt van een verstopte neus dan kun je neusdruppels gebruiken. Voor neusdruppels is een recept van de huisarts niet nodig, je kunt ze gewoon kopen bij een drogist of grote supermarkt.
Niezen of niesen: wat is juist?
Het komt niet vaak voor, maar volgens het Genootschap Onze Taal is zowel niezen als niesen juist. Je moet daarbij wel letten op de juiste vervoeging volgens ’t Kofschip dan wel ’t Fokschaap. Het is dus ‘nieste’ of ‘niesde’ en ‘geniest’ .of ‘geniesd. Merk op dat bij het vervoegen de z wel in een s wordt veranderd. Maar dit is dus één van de weinige werkwoorden waar je met het toevoegen van d of t niet de mist in kunt gaan.
Een zegen voor mensen met bèta hersenen, een gruwel voor taalfanaten. Nog een grappig weetje: Bioloog Henry Walter Bates beschreef in 1884 een verband tussen niezen en licht. Hieruit trok hij de conclusie dat mensen niet in het donker konden niezen. Inmiddels weten we dat dit verre van juist is, maar aan het einde van de 19e eeuw werd dit als officieel wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd.
Gerelateerde blogartikelen
Piepende ademhaling en hoesten
Hoge bloeddruk, hoofdpijn, nekpijn
Symptomen verborgen hyperventilatie
Koude handen bloeddruk
Veel boeren en moe
Pijn diep inademen links
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact