Spieratrofie. Spieren passen zich ongelofelijk goed aan. Ze kunnen sterker worden, bijvoorbeeld door krachttraining. Maar spieren kunnen ook zwakker worden. Dit gebeurt als je je spieren weinig of niet gebruikt. Bijvoorbeeld als je een tijdje met je been in het gips hebt gezeten. Of wanneer je ziek bent geweest en je alleen maar op bed hebt gelegen. Dit zwakker worden van je spieren heet spieratrofie. Vanaf je vijftigste krijg je langzaamaan steeds minder spiervezels. Dit komt doordat je ouder wordt. Rond je tachtigste heb je nog maar de helft van het oorspronkelijke aantal spiervezels over.
Spieratrofie
Spieratrofie betekenis
Wat is spieratrofie nou precies? Het woord atrofie komt van het Griekse atrophia. Dit betekent tekort aan voedsel. Een spier is een orgaan dat zich kan samentrekken. Spieratrofie betekenis samengevoegd is dus: een tekort aan voedsel van het orgaan dat zich kan samentrekken.
Spieratrofie symptomen
Spieratrofie herken je aan verschillende symptomen:
- Minder kracht bij de bewegingen die deze spier maakt.
- De plek waar de spier zit wordt dunner. De omvang van je arm of je kuit neemt bijvoorbeeld af.
- Soms kun je de beweging die de spier hoort te maken helemaal niet meer doen. Dit heet een parese of verlamming.
- De verzwakte spier is sneller moe. Je kunt de beweging minder vaak herhalen.
Spieratrofie oorzaak
De symptomen van spieratrofie hangen ook af van de oorzaak. Als je de spier weinig gebruikt, wordt deze minder sterk. Soms komt dat verminderde gebruik door pijnklachten of door een gipsspalk of brace. Maar het kan ook komen door een probleem in de aansturing van de spieren. Het signaal komt dan niet meer vanuit je hersenen in je spieren aan. De oorzaak van het probleem zit dan in het zenuwstelsel.
Spieratrofie voorkomen
De beste manier om spieratrofie te voorkomen is de spier blijven gebruiken. Dit klinkt simpel, maar is in de praktijk soms lastig. Als een beweging pijnlijk is, ben je al gauw geneigd de spier zo min mogelijk te gebruiken. Probeer dan toch kleine bewegingen te maken die je zonder pijn kunt doen. Of in ieder geval bewegingen die je kunt doen zonder dat je meer last krijgt. Heb je bijvoorbeeld last van je voet, probeer dan kleine rondjes te draaien en je voet te buigen en te strekken.
Is dat nog steeds te lastig? Dan kun je proberen je spieren aan te spannen zonder dat je een beweging maakt. Dit heet een isometrische contractie. Als je het moeilijk vindt om je spieren aan te spannen, kun je ook ergens tegenaan duwen. Een fysiotherapeut kan je laten zien hoe je dit het beste kunt doen. Die kan je ook andere oefeningen geven om je spieren sterker te maken.
Spieratrofie bij astma en COPD
Bij astma en COPD komt vaak spierzwakte voor van grote spiergroepen. Doordat je je snel benauwd voelt, ga je minder bewegen. Daardoor krijg je spieratrofie: je spieren worden minder sterk. Als je die spiermassa eenmaal kwijt bent, duurt het maanden om dit weer op te bouwen. Daarom is het belangrijk om de spieren in goede conditie te houden. De grote spiergroepen in je armen en benen gebruik je vaak wel gedurende de dag. Maar de ademhalingsspieren worden meestal vergeten.
Ademhalingsoefeningen helpen om beter te kunnen ademen. Als je beter kunt ademen zul je gemakkelijker in beweging komen waardoor spieratrofie kan worden voorkomen.
Progressieve spinale spieratrofie
Progressieve spinale musculaire atrofie (SMA) is een verzamelnaam voor een groep spierziektes. Hierbij werken de spieren niet goed omdat er iets mis is met de zenuwcellen die vanaf het ruggenmerg naar de spieren lopen. Bij SMA werken sommige van deze cellen niet goed, waardoor er weinig of geen signalen in de spieren aankomen. Hierdoor worden de spieren dunner. Meestal is de spieratrofie bij SMA aan beide kanten van je lichaam hetzelfde. SMA is een erfelijke ziekte. Helaas is het niet te genezen, maar een goede begeleiding is belangrijk om de gevolgen zo goed mogelijk te behandelen.
Behandeling van spieratrofie
De behandeling van spieratrofie is in grote lijnen hetzelfde als de manier om spieratrofie te voorkomen: in beweging komen en blijven. Maar dat kan door de oorzaak van de spieratrofie soms lastig zijn.
Behandeling van spieratrofie als gevolg van pijn
Als je pijn hebt, gebruik je dat pijnlijke gedeelte van je lichaam minder. Die pijn zorgt ervoor dat je rust houdt, zodat de beschadigde plek kan genezen. Op zich is dat heel fijn, maar het nadeel is wel dat de spieren eromheen verslappen. Door oefeningen te doen en rustig te bewegen kun je de spieren weer aansterken. De vuistregel daarbij is dat je de bewegingen moet kunnen maken zonder pijn. Je spieren mogen wel moe worden, maar de bewegingen mogen niet pijnlijk zijn.
Behandeling van spieratrofie door COPD of astma
Je ademhalingsspieren kun je trainen met ademhalingsoefeningen. Als je ook in andere spiergroepen, bijvoorbeeld in je armen of in je benen, minder kracht hebt, is het verstandig om een fysiotherapeut te raadplegen. Die kan je helpen om weer aan te sterken, zonder dat je daarbij overbelast raakt.
Behandeling van spieratrofie bij problemen van het zenuwstelsel
Als de signalen vanuit je hersenen niet goed worden doorgegeven, krijgt de spier geen signaal om zichzelf aan te spannen. Als de zenuw door een ongeluk (gedeeltelijk) kapot is, herstelt dit soms. Bij een spierziekte, zoals progressieve spinale musculaire atrofie, is spieratrofie helaas nog niet te genezen. Door te oefenen blijven de spieren zo sterk mogelijk. Daarnaast zijn er veel hulpmiddelen die de spieren bij hun werk kunnen ondersteunen.
Snel buiten adem bij inspanning
Als je snel buiten adem bent is het moeilijker om in beweging te komen. Bovendien kan de kortademigheid een demotiverende factor zijn. In beweging komen begint eigenlijk met de bewegingen van je ademhaling als je gewoon op een stoel zit. Als je in rust op de medische gezien juiste manier ademt dan zul je wanneer je in beweging komt minder last hebben van kortademigheid.
Als je in rust al onrustig, hoorbaar, snel, onregelmatig en via de borst ademt, dan zul je daar nog meer moeite mee hebben wanneer je in beweging komt. Om prettig en consistent te bewegen is het van belang dat je in rust ontspannen, regelmatig, onhoorbaar ,via de neus en buik ademt. Zo kun je leren ademen via de Buteyko ademtherapie.
Buteyko ademtherapie
Deze therapie is ontwikkeld door longarts en professor Konstantin Pavlovich Buteyko. Deze arts stond tien jaar lang aan het hoofd van een laboratorium in experimentele biologie en geneeskunde. In totaal heeft hij zich 50 jaar beroepshalve bezig gehouden met de ademhaling. Uit zijn werk zijn 40 wetenschappelijke onderzoeken voortgekomen.
Mijn naam is René van den Heuvel. Ik leer mensen de Buteyko adem methode. Dat zie ik als een belangrijke taak waar ik ook plezier in heb. Via de online Buteyko cursus, of de individuele cursus kan ik je de Buteyko Methode leren.
Gerelateerde blogartikelen
Nu je ademconditie testen
Chronische hyperventilatie symptomen
Snel buiten adem
Longemfyseem
Longziekte COPD
Trommelstokvingers
Pneumonie, herstel pneumonie
Cyanose
Over René, Je Buteyko ademtherapeut
Wil je beter leren ademen?
Contact